Najpiękniejsze tradycje bożonarodzeniowe. Czy znasz wszystkie zwyczaje świąteczne?

2023-12-23 8:39

Wigilijny stół to miejsce, gdzie tradycja łączy się z magią świąt. To tutaj, przy otwartych sercach i pełnych stołach, rodzą się wspomnienia na całe życie. Oto kilka pięknych tradycji, które sprawiają, że kolacja wigilijna staje się wyjątkowym czasem pełnym miłości i wspólnoty.

Spis treści

  1. Dzielenie się opłatkiem
  2. Dodatkowe miejsce przy wigilijnym stole
  3. 12 potraw wigilijnych
  4. Sianko wigilijne
  5. Łuska karpia na szczęście
  6. Tradycja ubierania choinki
  7. Śpiewanie kolęd
  8. Obdarowywanie się prezentami
  9. Pasterka
  10. Dekoracja stołu na wigilię. Nowoczesna dekoracja stołu świątecznego

Zasiadając do wigilijnego stołu, uczestniczymy w rytuale, który łączy pokolenia i kultywuje najważniejsze wartości rodzinne. W polskich domach, zwłaszcza w czasie świąt Bożego Narodzenia, tradycja ma wyjątkowe znaczenie.

Wigilia, będąca kulminacyjnym momentem świąt, przynosi ze sobą wiele symbolicznych gestów i zwyczajów, które kształtują niezapomniane chwile w gronie najbliższych. Tradycje te dodają magii temu wyjątkowemu czasowi, a wspólne przeżywanie ich wzbogaca atmosferę świąt Bożego Narodzenia. Zobacz, jakie tradycje królują podczas wyjątkowej polskiej wigilii.

Dzielenie się opłatkiem

Rozpoczęcie kolacji od dzielenia się opłatkiem to jedna z najpiękniejszych polskich tradycji. Dzielenie się opłatkiem łączy uczestników wieczerzy, przypominając o wartościach rodzinnych i wzajemnej życzliwości. Podczas dzielenia się opłatkiem składamy sobie życzenia, to wzmacnia atmosferze ciepła i serdeczności.

Dodatkowe miejsce przy wigilijnym stole

W wielu rodzinach zachowuje się puste miejsce przy stole na wypadek niespodziewanego gościa. To symboliczny gest gotowości do przyjęcia każdego, kto może potrzebować ciepła i gościnności w święta. Jeszcze do niedawna wierzono, że na wieczerzy wigilijnej pojawiają się dusze zmarłych. To właśnie dla "przybysza z zaświatów" zostawiano wolne miejsce przy stole.

12 potraw wigilijnych

Tradycyjnie, na polskich stołach wigilijnych pojawia się 12 potraw, symbolizujących 12 apostołów. Każda z potraw ma swoje znaczenie i przynosi ze sobą smak rodzinnych tradycji. Należy zjeść wszystkie bożonarodzeniowe potrawy, dzięki temu w następnym roku niczego nam nie zabraknie. Oto 12 potraw wigilijnych:

  • Barszcz wigilijny z uszkami
  • Zupa grzybowa
  • Pierogi z kapustą i grzybami
  • Kapusta z grochem lub z grzybami
  • Karp smażony lub w galarecie
  • Ryba po grecku
  • Śledź w śmietanie lub oleju
  • Kluski z makiem
  • Makowiec
  • Piernik staropolski
  • Kompot z suszu
  • Kutia

Sianko wigilijne

Tradycja umieszczania siana pod obrusem wigilijnym stołu to jeden z pięknych zwyczajów, który ma korzenie głęboko zakorzenione w polskich tradycjach.

Sianko wigilijne, jest symbolem skromności i pokory. Jego obecność na stole ma przypominać o ubóstwie i trudach, jakie zaznała Święta Rodzina podczas poszukiwania schronienia. Tradycja umieszczania siana na wigilijnym stole wywodzi się z polskich wsi, gdzie sianko było powszechnie dostępne jako materiał na podłoża dla zwierząt hodowlanych. Dzięki temu zwyczajowi przyjęło się, że każdy dom, niezależnie od swojej zamożności, powinien umieścić siano pod obrusem, aby przypominać o prostocie życia.

Łuska karpia na szczęście

Łuski z karpia symbolizują szczęście i dobrobyt. Zachowaj łuskę z karpia i noś ją w portfelu. Nasi dziadowie wierzyli, że dzięki łuskom nie tylko przez cały rok nie zabraknie nam pieniędzy, ale będziemy także chronieni przed kradzieżami i oszustwami oraz w odpowiednim momencie powstrzymamy się przed lekkomyślnym wydawaniem pieniędzy.

Tradycja ubierania choinki

Choinka stanowi centralny punkt dekoracyjny polskiego domu w okresie świąt. Tradycyjne ozdoby, takie jak bombki, łańcuchy i aniołki, nadają wnętrzu świąteczny blask. W polskiej tradycji zwyczaj ubierania choinki w Wigilię pojawił się stosunkowo późno (względem innych krajów), ponieważ dopiero w XIX wieku. Tradycyjnymi ozdobami choinkowymi były początkowo dekoracje naturalne (orzechy, jabłka) i ręcznie robione drobiazgu z papieru i słomy. Często na jodłowych gałązkach choinki pojawiały się też kolorowe opłatki czy domowe wypieki, np. lukrowane pierniczki. Współcześnie widać zresztą powrót do tej tradycji. 

Choinka
Autor: serwis prasowy marki Talking Tables

Śpiewanie kolęd

Śpiewanie kolęd podczas wigilii to jedna z najpiękniejszych i najbardziej zakorzenionych tradycji świątecznych. Ta praktyka ma zarówno wymiar religijny, jak i społeczny, przynosząc radość, wspólnotę i uduchowienie w czasie świątecznej wieczerzy.

Wiele kolęd ma treści religijne, opowiadając o narodzeniu Jezusa Chrystusa. Dlatego też śpiewanie kolęd podczas wigilii ma także głęboki wymiar religijny, przypominając o istocie świąt Bożego Narodzenia.

Kolęda pierwotnie była radosną pieśnią noworoczną, wywodzącą się z tradycji ludowej i najczęściej utrzymana w konwencji religijnej. Według tradycji chrześcijańskiej autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu. Najpopularniejsza – „Cicha noc” powstała w 1818 roku w austriackim miasteczku w Alpach i została przetłumaczona na ponad 300 języków

Obdarowywanie się prezentami

Tradycyjnie prezenty są rozpakowywane tuż po kolacji wigilijnej, co wymaga od wielu wielkiej cierpliwości, szczególnie od dzieci. W Polsce prezenty przynosi Święty Mikołaj, w zależności od regionów, przybiera też inną nazwę.

W Wielkopolsce, na Kujawach, Pałukach, Kaszubach i na Pomorzu Zachodnim jest nim Gwiazdor. W Małopolsce, na Podkarpaciu i na Śląsku Cieszyńskim – Aniołek, na Górnym Śląsku – Dzieciątko, a na Dolnym Śląsku oraz na Opolszczyźnie – Gwiazdka.

Pasterka

Ostatni akcent wigilijny. Pasterka to tradycyjna msza święta odprawiana w nocy z 24 na 25 grudnia. To moment, w którym wspólnota kościelna świętuje narodzenie Jezusa Chrystusa. Podczas pasterki wierni śpiewają kolędy, dlatego też pasterka trwa dłużej niż zwykła msza, ok. 2 godzin.

Dekoracja stołu na wigilię. Nowoczesna dekoracja stołu świątecznego

Świąteczna dekoracja: osłonka na gwiazdę betlejemską