Nie kupuję już ziół w sklepie. Te rosną mi na balkonie cały sezon. Niektóre przetrwają zimę!

Spis treści

1. Jakie zioła warto mieć na balkonie? Ta rada pomoże zaoszczędzić ci miejsce!
2. Kiedy sadzić zioła na balkonie? O tym musisz pamiętać!
3. Jakie zioła można uprawiać na balkonie?
4. W czym sadzić zioła na balkonie? Najlepsze doniczki na zioła
5. Jak pielęgnować zioła na balkonie? Czym je nawozić?
6. Czy zioła mogą rosnąć w jednej doniczce?
7. Co Zrobić z ziołami na zimę? Wcale nie musisz ich wyrzucać!
8. Zioła na balkonie. Aranżacje

Jakie zioła warto mieć na balkonie? Ta rada pomoże zaoszczędzić ci miejsce!

Zioła na balkonie zazwyczaj rosną bardzo dobrze, zwłaszcza na słonecznych wystawach. Większość gatunków nie jest wymagająca, ale zanim zdecydujemy się na uprawę konkretnej rośliny, pamiętajmy, by sprawdzić, jakie warunki preferuje.

W przypadku słonecznych balkonów (zachodnich i południowych), należy zapewnić roślinom odpowiedni dostęp do słońca oraz regularnie je podlewać. 

Wybierając zioła na balkon, raczej skupmy się na gatunkach, które będziemy wykorzystywać w kuchni — nie sadźmy ziół, których nie lubimy lub które nie przydadzą się podczas gotowania. Zajmą tylko cenną przestrzeń.

Zioła odpowiednio wyeksponujmy, by miały nieutrudniony dostęp do światła, najlepiej, gdy wszystkie zioła na balkonie ustawimy w jednym miejscu, wtedy łatwiej będzie je podlewać, podlewać i doglądać. 

Kiedy sadzić zioła na balkonie? O tym musisz pamiętać!

Termin siewu zależy od rodzaju ziół i metody uprawy (bezpośrednio do doniczki czy z rozsady). Generalnie jednak sezon balkonowy rozpoczyna się wiosną, gdy mija ryzyko przymrozków.

Optymalne terminy siewu ziół:

• marzec–kwiecień: siew do pojemników w domu lub pod osłonami (np. bazylia, oregano, majeranek, tymianek). Te zioła rosną wolno, więc wcześniejszy siew pozwala uzyskać dorodne sadzonki.
• kwiecień–maj: siew na rozsady lub do większych doniczek, które można już w ciągu dnia wystawić na balkon. Warto jednak wciąż obserwować pogodę i zabezpieczać młode rośliny na noc.
• po 15 maja: siew bezpośrednio do docelowych pojemników na balkonie. To najlepszy moment dla ziół jednorocznych jak koperek, kolendra, rukola, pietruszka naciowa, które szybko kiełkują i nie są bardzo wrażliwe na chłód.

Siew ziół na balkonie. Wskazówki praktyczne:

1. Zioła najlepiej kiełkują w temperaturze 18–22°C i potrzebują dużo światła.
2. Przed siewem warto zaprawić nasiona (np. mocząc je przez kilka godzin), co przyspieszy kiełkowanie.
3. Warto siać „rzutowo”, ale z umiarem — zbyt gęste wschody utrudniają rozwój roślin.

Jakie zioła można uprawiać na balkonie?

Na balkonie możemy uprawiać różne zioła, ale do najbardziej popularnych gatunków należą rośliny jednoroczne, m.in.:

• pietruszka naciowa
• trybula ogrodowa
• bazylia pospolita
• cząber ogrodowy
• koper ogrodowy
• majeranek
• kolendra siewna
• rzeżucha
• ogórecznik lekarski

Natomiast do ziół wieloletnich, które warto posadzić na balkonie, należą m.in.:

• estragon
• lawenda lekarska
• lubczyk ogrodowy
• melisa lekarska
• mięta pieprzowa
• rozmaryn
• szałwia
• tymianek

W czym sadzić zioła na balkonie? Najlepsze doniczki na zioła

Zioła na balkonie możemy uprawiać w stojących donicach, doniczkach, skrzynkach glinianych. Ich ciężar nie pozwoli, by przewróciły się czy spadły podczas wiatru.

Podłoże w nich wolniej przesycha niż w doniczkach plastikowych. Jednak gdy nie posiadamy glinianych donic, równie dobrze sprawdzają się do uprawy ziół na balkonie drewniane skrzynki lub plastikowe pojemniki, które muszą mieć otwory na dnie.

Zapewne wybór będzie zależał od naszych upodobań i środków, które posiadamy oraz od wielkości balkonu.

Na większe balkony na pewno warto wybierać większe pojemniki do uprawy ziół, co w późniejszym czasie zdecydowanie ułatwi pielęgnacje, szczególnie przy ziołach, które szybko się rozrastają, takich jak mięta czy melisa.

Na dnie donic tworzymy warstwę drenującą z keramzytu lub żwiru, którą przykrywamy ziemią próchniczną, żyzną, przepuszczalną, dobrze utrzymującą wilgoć, ale nie tworząc zastoisk wodnych.

Jak pielęgnować zioła na balkonie? Czym je nawozić?

Zioła na balkonie najlepiej rosną w miejscu słonecznym lub w delikatnym półcieniu. Rośliny, które rosną w cieniu, są słabsze, wiotkie i mniej aromatyczne. Zioła na balkonie należy regularnie podlewać, szczególnie gdy rosną w pełnym słońcu. Jeśli zioła jednoroczne posadzimy w żyznym podłoże, nie będziemy musieli ich nawozić.

Zioła wieloletnie możemy podlewać naturalnymi nawozami o dużej zawartości substancji organicznych i mikroorganizmów glebowych, użyźniających podłoże. Pamiętaj: zioła źle znoszą zbyt wilgotne środowisko.

Kiedy podłoże jest przygotowane, możemy do niego wysadzić już rosnące rośliny, które nabyliśmy w centrach ogrodniczych lub przepikować siewki ziół z naszej uprawy. Albo najprościej wysiać nasiona bezpośrednio do podłoża.

Nasza rada: aby zioła na balkonie pięknie się krzewiły i wypuszczały nowe liście, należy je przycinać nożyczkami w słoneczne dni, najlepiej przed południem.

Czy zioła mogą rosnąć w jednej doniczce?

Wiele ziół może być uprawianych wspólnie w jednej doniczce, jednak kluczowe jest tu dobranie odpowiednich gatunków — takich, które mają zbliżone wymagania uprawowe.

Istnieją jednak istotne zasady, które należy przestrzegać, aby uniknąć konkurencji między roślinami i zapewnić im zdrowy rozwój.

Zasady łączenia ziół w jednej doniczce:

• podobne wymagania glebowe i wodne:

Zioła śródziemnomorskie, takie jak rozmaryn, tymianek, oregano i szałwia, preferują przepuszczalne, lekkie i raczej suche podłoże oraz dużo słońca.

Z kolei zioła lubiące wilgoć, jak bazylia, szczypiorek czy mięta, potrzebują żyznej, wilgotnej gleby i nieco więcej cienia lub półcienia. Nie należy ich łączyć w jednej donicy.

• tempo wzrostu i siła rozrostu korzeni:

Niektóre zioła, zwłaszcza mięta, są ekspansywne i mogą zagłuszyć inne rośliny. Z tego względu miętę lepiej sadzić osobno, ewentualnie w osobnej doniczce wstawionej do większego pojemnika.

• dobór według wzrostu:

Wysokie zioła (np. koper, estragon) mogą rzucać cień mniejsze, więc sadząc je z innymi roślinami w jednej doniczce, należy umieszczać wyższe rośliny z tyłu, a niższe z przodu, szczególnie jeśli donica stoi przy ścianie lub barierce.

Przykładowe dobre zestawienia ziół w jednej doniczce:

• tymianek + oregano + szałwia
• bazylia + pietruszka + szczypiorek
• kolendra + koper + rukola (jako zioło liściaste)

Co Zrobić z ziołami na zimę? Wcale nie musisz ich wyrzucać!

Zioła można zabezpieczyć na zimę na kilka sposobów, w zależności od ich rodzaju — jednoroczne, wieloletnie, mrozoodporne czy nie.

1. Zioła jednoroczne (np. bazylia, koper)

...nie przetrwają zimy, dlatego warto je ściąć i zakonserwować poprzez:

• suszenie (w przewiewnym, zacienionym miejscu, najlepiej w pęczkach lub na sitach)
• mrożenie (np. listki bazylii w kostkach lodu z oliwą

2. Zioła wieloletnie, wrażliwe na mróz (np. rozmaryn, laur, tymianek, oregano):

...należy przed przymrozkami przenieść do jasnego, chłodnego pomieszczenia (np. weranda, klatka schodowa z oknem, oranżeria). W zimie ich nie nawozimy, podlewamy minimalnie.Ewentualnie, jeśli nie masz możliwości wniesienia donic do domu, możesz owinąć pojemnik agrowłókniną, jutą lub styropianem i ustawić go przy ścianie osłoniętej od wiatru.

3. Zioła odporne na mróz (np. mięta, melisa, estragon, szczypiorek):

Mogą zimować na zewnątrz, jednak warto ochronić ich korzenie (np. przez ocieplenie donicy słomą, agrowłókniną czy grubym kartonem). Po sezonie można je przyciąć, a na wiosnę odbiją z korzenia.

Dobrą praktyką jest również przesadzenie części ziół do małych doniczek i uprawa ich w kuchni na parapecie zimą – choć będą rosły wolniej, pozwolą cieszyć się świeżym aromatem również poza sezonem.

Zioła na balkonie. Aranżacje

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Stojak na zioła do kuchni. Zobacz, jak zrobić domek na zioła, krok po kroku