Lubczyk ogrodowy - Levisticum officinale

2022-03-31 13:23

Lubczyk ogrodowy (lubiśnik lekarski, łakotne ziele, mleczeń, ang. Lovage) to bylina z rodziny selerowatych (Apiaceae), dawniej zaliczana do rodziny baldaszkowatych (Umbelliferae). Wywodzi się z południowej Europy i południowo-zachodniej Azji (tereny dzisiejszego Afganistanu i Iranu).

Lubczyk ogrodowy
Autor: GettyImages Lubczyk ogrodowy

Spis treści

  1. Lubczyk ogrodowy - opis
  2. Lubczyk - kwiaty i owoce
  3. Lubczyk ogrodowy uprawa
  4. Lubczyk ogrodowy - roślina lecznicza, korzeń lubczyku
  5. Zastosowanie lubczyku

W Polsce lubczyk ogrodowy to przede wszystkim roślina uprawna (rozpowszechniona przez zakon benedyktynów), ale można ją też spotkać w stanie dzikim.

Lubczyk ogrodowy - opis

Lubczyk ogrodowy to silnie rosnąca bylina, dorastająca nawet do 2 m wysokości. Rozrasta się w wysokie, kępiaste rozety utworzone z licznych, wzniesionych, długoogonkowych, pojedynczo lub podwójnie pierzastozłożonych liści odziomkowych osiągających ok. 50 cm długości. Charakteryzują się one masywnymi, pochwiastymi nasadami, które mogą mieć lekko czerwonawy odcień oraz ciemnozielonymi blaszkami liściowymi o ząbkowanych brzegach, błyszczących wierzchnich stronach i nieco jaśniejszych, matowych spodach.

W drugim roku uprawy roślina wytwarza wysokie pędy kwiatostanowe: proste, wniesione, słabo rozgałęzione, nagie, puste wewnątrz, porośnięte silnie rozgałęzionymi, podwójnie pierzastozłożonymi liśćmi łodygowymi o pochwiastych nasadach, długich ogonkach i lśniących, ciemnozielonych blaszkach liściowych. Liście odziomkowe i pędy kwiatostanowe wyrastają z długiego, głęboko korzeniącego się, grubego, podziemnego kłącza.

Lubczyk - kwiaty i owoce

Lubczyk ogrodowy kwitnie latem, od przełomu czerwca i lipca do sierpnia. Kwiaty są drobne (2–3 mm średnicy), niepozorne, zielonkawożółte, zebrane w okazałe baldachy średnicy do 15 cm, wyrastające na szczytach pędów kwiatostanowych. Owoce lubczyku to suche, brunatne rozłupki, z których każda łatwo rozpada się na dwa nasiona – niełupki o pięciu grzbietowych żebrach, między którymi znajdują się przewody olejkowe, tzw. smugi.

Lubczyk ogrodowy uprawa

Lubczyk ogrodowy najlepiej rośnie na ciepłych, słonecznych stanowiskach, choć radzi sobie też w miejscach półcienistych i w cieniu. Najlepiej rośnie na lżejszych, przepuszczalnych, dobrze uprawionych i spulchnionych, niezbyt zwięzłych, żyznych glebach o dużej zawartości składników pokarmowych, próchnicy i wapnia. Lubczyk nie urośnie na glebach suchych, zlewnych, gliniastych, kwaśnych i jałowych. Na zimę część nadziemna zamiera. Wiosną ze śpiących oczek podziemnego kłącza lubczyk wypuszcza liczne, młode liście i pędy. Dla pewności dobrego przezimowania, wzmocnienia systemu korzeniowego i dodatkowego zaopatrzenia rośliny w składniki pokarmowe, należy przed zimą obsypać roślinę niewielkim kopczykiem z kompostu lub słomiastego obornika. Strefa mrozoodporności 6.

Lubczyk ogrodowy rozmnaża się generatywnie przez nasiona wysiewane na głębokość 2–3 cm bezpośrednio do gruntu tuż po ich zbiorze w sierpniu (szybko tracą zdolność kiełkowania) lub późną jesienią przed nastaniem mrozów (październik). Nasiona można siać w tych samych terminach także na rozsadniku – wtedy młode rośliny wysiane w sierpniu sadzimy na miejsce stałe wczesną wiosną, a te z siewu późnojesiennego – latem.Lubczyk ogrodowy jest uprawiany jako roślina przyprawowa, ceniona za silny, gorzkawy, lekko ostry smak i aromat (podobny nieco do selera i pietruszki), obecny we wszystkich częściach nadziemnych rośliny. Liście lubczyku, w stanie świeżym lub po wysuszeniu, to świetny dodatek do zup, sosów i dań jednogarnkowych. Wyciąg z ziela lubczyku jest podstawowym składnikiem popularnej przyprawy – maggi, dodatkiem do kostek bulionowych i zup w proszku. Od zarania dziejów ziele lubczyku było uznawane za afrodyzjak. Świeże pędy pozyskuje się systematycznie, w czasie całego okresu wegetacji. Zbierać je najlepiej w suche, słoneczne dni, w godzinach popołudniowych, wtedy rośliny zawierają najwięcej olejków eterycznych i są najbardziej aromatyczne.W niektórych krajach nasiona lubczyku dodawane są do wypieku chleba. Robi się z nich też słodką herbatę z miodem.

Lubczyk ogrodowy - roślina lecznicza, korzeń lubczyku

Lubczyk ogrodowy jest też rośliną leczniczą – surowcem zielarskim jest korzeń lubczyku (Radix Levistici), zawierający lotne olejki, w których skład wchodzą ftalidy i związki terpenowe. Korzeń lubczyku zawiera też furanokumaryny, kwasy organiczne i skrobie. Lubczyk zwiększa ilość wydalanego moczu z równoczesnym wzrostem ilości wydalanego kwasu moczowego i chlorków, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i reguluje prace przewodu pokarmowego, działa wiatropędnie. Korzeń lubczyku zbiera się jesienią, w drugim roku uprawy, po usunięciu części nadziemnej. Wykopuje się go z głębokości około 30 cm, po czym dokładnie wypłukuje, a większe okazy dzieli się na 2–3 części. Bezpośrednio po zbiorze korzenie suszy się w suszarniach w temperaturze do 40 st.C. Wysuszony korzeń powinien mieć jasnobrunatne zabarwienie i swoisty korzenny, silny zapach oraz początkowo słodkawy, potem gorzki smak. Wysuszony korzeń służy do przygotowywania naparów do użytku wewnętrznego.

Zastosowanie lubczyku

Lubczyk ogrodowy można wykorzystywać także jako roślinę ozdobną o oryginalnym, dekoracyjnym pokroju. Doskonale nadaje się m.in. do wielogatunkowych zestawień w ogródkach ziołowych i warzywnych, ale może być też ciemnym tłem lub zielonym uzupełnieniem dla innych roślin, np. na rabatach bylinowych. Najlepiej prezentuje się w naturalistycznych założeniach ogrodowych oraz w ogrodach w stylu wiejskim i swobodnym.

Poznaj inne zioła:

Stanowisko słoneczne
Wilgotność gleby średnio wilgotna
Roślina ozdobna z liści/igieł
Stanowisko półcieniste
Stanowisko zacienione
Termin kwitnienia VII - VIII
Wysokość 50 cm - 2 m
Zimozielone Nie
Kategoria Zioła
Podlewanie średnio
Barwa liści/igieł zielona
Barwa kwiatów żółta
Pokrój wzniesiony
Pokrój kępiasty
Zioła w ogrodzie - lubczyk, pietruszka, kolendra, szczypior
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE