Ciemiernik - Helleborus

Spis treści:

• Ciemiernik (Helleborus) - gatunki
• Ciemierniki - uprawa
• Ciemiernik - rozmnażanie
• Ciemiernik helleborus - czy jest trujący?

Ciemierniki nadają się na rabaty i ogródki skalne. Kwiaty ciemierników charakteryzują się dużą trwałością po ścięciu (do 2 tygodni), można więc ścinać je do wazonów.

Ciemiernik (Helleborus) - gatunki

Do tego rodzaju należy kilka gatunków uprawianych w ogrodach.

Ciemiernik biały Helleborus niger to bylina dziko rosnąca w Alpach. Swą polską nazwę zawdzięcza białym kwiatom, zaś łacińską (niger – czarny) – ciemnobrunatnym korzeniom. Osiąga 20–30 cm wysokości, ma grube, skórzaste, 7–9-dzielne, zimozielone liście, które są osadzone na długich ogonkach. Kwiaty mają średnicę około 7 cm, początkowo są białe, potem różowieją, a pod koniec kwitnienia stają się zielonkawe. Osadzone są pojedynczo lub po 2–3 na wierzchołku pędu.

W krajach o łagodnym klimacie ciemiernik biały zakwita w listopadzie i grudniu i jest popularną dekoracją w okresie Bożego Narodzenia (nazywany jest „różą Bożego Narodzenia”). W Polsce ciemiernik biały kwitnie w zależności od pogody od stycznia do kwietnia. Może się zdarzyć, że zakwitnie jesienią, gdy dłużej utrzymują się dodatnie temperatury. Nadaje się do pędzenia w doniczkach i coraz częściej można rośliny tego gatunku kupić zimą jako roślinę doniczkową.

• Ciemiernik ogrodowy Helleborus × hybridus jest nazwą zbiorową dla mieszańców o kwiatach barwy białej, różowej i czerwonej, uzyskanych w wyniku hodowli (powstał w wyniku skrzyżowania kilku dzikich gatunków ciemierników). Gatunek ten obejmuje liczne piękne odmiany o dużych kwiatach barwy białej, różowej, purpurowej, ciemnobordowej, nawet żółtej, a także nakrapianych. Ciemiernik ogrodowy jest niezwykle popularny w ogrodach Europy Zachodniej, jednak w naszych warunkach klimatycznych może przemarzać podczas surowych zim. Dorasta do 50–70 cm wysokości.
• Ciemiernik orientalny Helleborus orientalis ssp. orientalis pochodzi z Kaukazu. Jego kwiaty mają zielonkawobiałą lub kremową barwę, często z różowym zabarwieniem i są osadzone na pędach po 3–4. Kwitnie od lutego do kwietnia i dorasta do 40 cm wysokości.
• Ciemiernik purpurowy Helleborus purpurascens ma skierowane ku dołowi kwiaty, zebrane po 2–3 na pędzie, początkowo zielonkawobordowe, później purpurowobordowe. Występuje dziko w Europie Centralnej i Wschodniej, w Polsce spotkać go można w Bieszczadach.
• Ciemiernik cuchnący Helleborus foetidus kwitnie od lutego do kwietnia, ma dzwonkowate zielone kwiaty z czerwonym obrzeżeniem. Jest dekoracyjny nawet, gdy przekwitnie – aż do chwili osypania się nasion. Rośliny osiągają 50 cm wysokości. Ciemiernik cuchnący ma dekoracyjne, o ciemnozielonej barwie, lśniące liście, które są zimozielone. Jego naturalnym siedliskiem jest zachodnia i południowa Europa.
• Ciemiernik korsykański Helleborus argutifolius syn. Helleborus corsicus kwitnie od stycznia do marca, ma żółtawozielone kwiaty i dekoracyjne, szerokie, piłkowane na brzegach, lśniące liście (przypominają nieco liście ostrokrzewu). Osiąga około 50 cm wysokości. Lubi stanowiska w pełnym słońcu.

Ciemierniki - uprawa

Ciemierniki preferują glebę żyzną, przepuszczalną, głęboko przekopaną, wapienną i średnio wilgotną. Aby utrzymać wilgotność podłoża, dobrze jest ściółkować podłoże. Najlepiej rosną w półcieniu, w sąsiedztwie krzewów i drzew liściastych lub wysokich bylin. Susza latem wpływa niekorzystnie na kwitnienie ciemierników, dlatego podczas letnich upałów należy je systematycznie podlewać.

Ciemiernik - rozmnażanie

Rozmnożyć ciemierniki można przez nasiona (niestety rośliny nie powtarzają cech matecznych) oraz przez podział dobrze rozrośniętych egzemplarzy – najlepiej zrobić to w sierpniu lub we wrześniu. Karpy dzieli się na kilka części. Każda powinna mieć choć kilka liści, zdrowych korzeni oraz pąków, z których wyrosną pędy. Podzielone rośliny należy umieścić w podłożu w odstępach 40–50 cm lub posadzić do doniczek, z których po roku przenosi się rośliny do ogrodu.

Ciemiernik helleborus - czy jest trujący?

Ciemierniki są roślinami trującymi, wszystkie ich części zawierają trującą substancję – heleborynę, która po spożyciu wywołuje zatrucie. Sok może powodować powstawanie pęcherzy na skórze.