Piec typu koza – doskonała alternatywa dla kominka i sposób na piękne wnętrze. Sprawdź, czy warto kupić kozę zamiast kominka i jaką wybrać, by było praktycznie i pięknie!

Wolno stojący piec z żeliwa lub stali – dlaczego nazywa się go kozą?

Koza to popularna nazwa dla pieców wolno stojących z żeliwa lub stali. Te dzisiejsze, nowoczesne, ekologiczne, bardziej wydajne mają swój pierwowzór w prostych małych żeliwnych piecykach używanych już pod koniec XIX wieku do ogrzewania wiejskich chałup, a potem także pomieszczeń zajmowanych przez robotników. Cechowała je prosta budowa i stosunkowo niska cena, więc stały się powszechne, zwłaszcza wśród biedoty. Służyły do ogrzewania, a na płycie można było także podgrzać zupę w garnku czy wodę w czajniku. Pierwsze piecyki były niewielkie, na cienkich nóżkach, dosyć niskie, okrągłe albo kwadratowe i prostokątne. Przypuszcza się, że właśnie te ich kształt skojarzył się komuś z kozą i... ta nazwa z czasem została rozciągnięta na wszystkie, także te stalowe czy wysokie i wąskie. 

Koza żeliwne lub stalowa – czy jest sens ją kupić?

Dawne piecyki tego typu miały prostą budowę i niską wydajność. Ich współczesne odpowiedniki dobrych marek są zaawansowane technologicznie, a ich budowa i użyte materiały oraz przemyślany projekt sprawiają, że mają wysoką efektywność grzewczą, spełniają normy ekologiczne, m.in. dyrektywę Ekoprojekt oraz są atrakcyjne wizualnie. Można nimi palić drewnem, pelletem, węglem. Są modele także z płaszczem wodnym. Mają różną wielkość i moc grzewczą. Projektuje się je w różnych stylach i wariantach kolorystycznych, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom odbiorców. To wszystko sprawia, że z powodzeniem można wśród bogatej oferty rynkowej znaleźć coś dla siebie. 

Czy koza żeliwna lub stalowa ma wady?

Oczywiście, jak każdy inny produkt. Zanim jednak podejmie się decyzję o kupnie, warto poznać najczęściej wymieniane wady. 

• Możliwość ogrzania tylko jednego pomieszczenia – dotyczy to modeli bez płaszcza wodnego (tańsza wersja). Chyba że piec ma płaszcz wodny, np. Kratki, i zostanie podłączony do centralnego ogrzewania. 
• Konieczność częstego dokładania do ognia z racji stosunkowo małego paleniska. 
• Nagrzewanie się samego pieca oraz rury do bardzo wysokich temperatur. Trzeba o tym pamiętać i odpowiednio ustawić piec oraz zadbać, by w jego otoczeniu nie było rzeczy, które mogą stanowić zagrożenie, np. fruwająca zasłonka. Jeśli w domu są dzieci i zwierzęta, trzeba odpowiednio zabezpieczyć miejsce, w którym stoi koza, tak by pociecha nie mogła podejść, a np. kot nie wskoczył na blachę. 

Koza żeliwna lub stalowa – przewaga zalet nad wadami

Wolno stojący piec z żeliwa lub stali to doskonała alternatywa dla tradycyjnego kominka. Niektórzy są zdania, że pod wieloma względami go przewyższa. 

Zalety:

• „Widzisz, co kupujesz” – nie musisz sobie wyobrażać gotowego kominka na podstawie projektu czy słów fachowca. Kupujesz model, który widzisz tu i teraz. To ułatwia wybór i niweluje ryzyko nieudanego wyboru.
• Różnorodność techniczna modeli – swobodnie dobierzesz model odpowiedniej wielkości, na wybrany rodzaj opału, pożądanymi rozwiązaniami oraz oczekiwanej sprawności grzewczej.
• Różnorodność estetyczna modeli – na rynku znajdziesz kozy dosłownie w każdym stylu i wariancie, począwszy od minimalistycznych, nowoczesnych po stylizowane na retro i mnóstwo wariantów pośrednich. Są też modele w kolorze, np. w odcieniach czerwieni, kremowe, zielone, granatowe, żółte, oraz w wykończeniu typu mosiądz, brąz, aluminium.
• Łatwy montaż – piec wolno stojący wystarczy ustawić na miejscu i podłączyć do przewodu kominowego. I tyle! Można w nim od razu napalić!
• Mobilność – w razie potrzeby łatwo kozę wymienić na inny model albo zastąpić ją kominkiem. W razie przeprowadzki piecyk można wziąć ze sobą, jak resztę mebli. 
• Cena – w przypadku modeli z masowej produkcji czy mniejszych jest ona z reguły niższa niż kominka, który trzeba zaprojektować i zbudować, zwłaszcza jeśli zleca się te zadania fachowcom.

Jak dobrać wolno stojący piec typu koza do stylu wnętrza?

Wolno stojąca koza oczywiście powinna grzać! Pamiętaj jednak, że tego rodzaju element wyposażenia, jak kominek, piec kaflowy czy właśnie koza nie są standardową rzeczą w domach i mieszkaniach. Zawsze zwracają na siebie uwagę. Wybierając więc żeliwną czy stalową kozę, pamiętaj, ze powinna stanowić ozdobę wnętrza nawet wtedy, gdy nie pali się w niej ogień. Ich bryła, charakter oraz znajdujące się obok detale pełnią funkcję dekoracyjną.

Gdy więc planujesz kupno kozy, weź pod uwagę wystrój wnętrza i dopasuj „domowe ognisko” tak, by  całość była stylowa i harmonijna. Nie popełnisz błędu, wybierając jedną z opcji: albo idealnie wpiszesz piec w konwencję pokoju albo wybierzesz wariant kontrastowy. I tak np. jeśli masz wnętrza urządzone nowocześnie, minimalistycznie, loftowo, możesz wybrać kominek oszczędny w formie, albo... zaszaleć i dać wyraz fantazji, decydując się na wersję retro, np. żeliwną, bogato zdobioną kozę w duchu epoki wiktoriańskiej. I odwrotnie: we pokoju urządzonym antykami czy meblami stylizowanymi na dawne może królować kominek jak z epoki albo – ultranowoczesny, wręcz dizajnerski, który odświeży aranżację i doda jej charakteru.

Na zwrócić uwagę przy zakupie pieca typu koza?

Wśród bogactwa modeli kóz na rynku łatwo stracić głowę. Nie kieruj się włącznie wyglądem wymarzonego pieca. Wybierając piec typu koza, sprawdź najważniejsze parametry.

• Sprawdź moc pieca – i dobierz moc urządzenia do kubatury wnętrza oraz swoich potrzeb. Przyjmuje się, że na 10 metrów kwadratowych pomieszczenia o wysokości do 2,7 m potrzeba ok. 1 kW energii cieplnej.
• Sprawdź sprawność pieca – czyli stosunek uzyskanej energii cieplnej do energii włożonej, by ją uzyskać. Sprawność wyraża się w procentach i w przypadku kóz powinna ona wynosić ok. 70%. Im wyższa sprawność, tym więcej ciepła można uzyskać z tej samej ilości paliwa. 
• Sprawdź czas spalania – czyli czas przez jaki paliwo z określonej ilości opału wystarcza do utrzymania ognia i wytwarzanie ciepła. Im dłuższy jest czas spalania, tym rzadziej trzeba dokładać do pieca. Na czas spalania mają jednak wpływ inne czynniki, jak sprawność pieca i jego regulacja oraz rodzaj i jakość opału. 
• Sprawdź, czy piec ma atest Unii Europejskiej Ekoprojekt (Ekodesign) – wszystkie piece produkowane po roku 2022 muszą spełniać normy dotyczącymi ekologicznego spalania paliw. Przy zakupie starszego modelu,np.  z drugiej ręki, warto sprawdzić, czy w przypadku braku takiego nie jest to inwestycja chybiona. Od 1 stycznia 2026 r. będzie w Polsce obowiązywał zakaz użytkowania pieców, a więc i m.in. kóz, bez tego atestu. Pamiętaj też w niektórych regionach kraju obowiązują lokalne uchwały antysmogowe wydawane przez sejmiki wojewódzkie, które ograniczają możliwość palenia w piecach, wprowadzają czasowe lub stałe zakazy palenia, np. w Krakowie.
• Sprawdź, czy obsługa pieca jest łatwa – choć wydaje się to oczywiste, upewnij się, że elementy pasują do siebie, drzwiczki czy szuflada na popiół itp. bez trudu można otworzyć, wysunąć, wsunąć itp. 
• Dowiedz się u sprzedawcy, czy piec ma gwarancję oraz czy jego ewentualna naprawa lub konserwacja nie będzie problemem.