Wyłącznik schodowy – schemat działania. Jak podłączyć włącznik schodowy?

2021-03-05 10:30

Wyłącznik schodowy jest elementem instalacji oświetlenia schodowego. Elementy połączone w parę pozwalają sterować światłem na schodach z dwóch miejsc – najczęściej na górze i na dole. Jak podłączyć wyłącznik schodowy i o czym pamiętać, tworząc schemat schodowy łączników?

schody betonowe
Autor: Piotr Mastalerz

Spis treści:

Schemat włącznika schodowego i zasada działania

Włączniki schodowe to przyciski łączone w pary, służące do włączania i wyłączania oświetlenia. Wszystko po to, aby jednym źródłem światła sterować z dwóch miejsc.

Dlatego też najczęściej na podłączenie wyłącznika schodowego decydujemy się na klatkach schodowych. Schemat schodowy możemy także zamontować w przedpokojach i na korytarzach. Dużo rzadziej stosuje się go w pomieszczeniach o pokaźnym metrażu.

Schemat schodowy na 2 żarówki najprościej zaplanować na etapie projektowania instalacji elektrycznej. Przy już istniejących systemach wymaga to dodatkowych przewodów łączących wyłączniki, a to z kolei zmusza do prac remontowych, m.in. wykonania bruzd w ścianach, ułożenia przewodów i naprawy tynku.

Włącznik schodowy - schemat. Obwód otwarty i zamknięty

Na instalację wyłącznika schodowego składają się elementy, takie jak:

  • przewody: zasilający fazowy – L (izolacja czarna lub brązowa), neutralny – L (niebieski), ochronny – PE (zielony lub żółty), łączące wyłączniki schodowe – P1 i P2 (szary, czarny lub brązowy);
  • wyłączniki schodowe – WS1 i WS2;
  • źródło światła.

Zasada działania łączników schodowych jest prosta. Jeśli obwód elektryczny jest otwarty, rozłącza go przestawienie dowolnego wyłącznika w drugie położenie. Zamyka to obwód, a prąd zaczyna płynąć przewodem L i zapala źródło światła.

Światło zapalimy na przykład, przestawiając włącznik WS2 w górne położenie (obwód zamknięty) i zgasimy je, jeśli przestawimy wyłącznik WS1 w położenie dolne (obwód otwarty).

Podłączenie dwóch łączników

Podłączenie łączników schodowych nie jest skomplikowane. Najbezpieczniej zlecić to jednak elektrykowi. Możemy mieć pewność, że specjalista właściwie podłączy wszystkie przewody, a sama instalacja będzie bezpieczna.

Samo podłączenie łączników schodowych polega na doprowadzeniu do nich przewodów zasilających fazowych (L) i połączeniu między sobą włączników WS1 i WS2 przewodami P1 oraz P2. Do włączników schodowych nie podłączamy natomiast przewodu ochronnego i neutralnego, które prowadzą z instalacji jedynie do źródła światła.

Jak podłączyć włącznik schodowy podwójny – krok po kroku

  1. Doprowadzenie do włączników schodowych WS1 i WS2 przewodów zasilających fazowych (L).
  2. Połączenie przewodem P1 włącznika schodowego WS1 (załączany przez skierowanie go w pozycję dolną) z wyłącznikiem schodowym WS2 (załączanym przez skierowanie go w pozycję górną).
  3. Połączenie przewodem P2 wyłącznika schodowego WS1 (załączany przez skierowanie go w pozycję górną) z włącznikiem schodowym WS2 (załączanym przez skierowanie go w pozycję dolną).
  4. NIE podłączamy przewodów ochronnego (PE) i neutralnego (L).

Jak podłączyć włącznik schodowy pojedynczy – krok po kroku

  1. Doprowadzenie do włączników schodowych WS1 i WS2 przewodów zasilających fazowych (L).
  2. Połączenie przewodem P1 włącznika schodowego WS1 (załączany przez skierowanie go w pozycję dolną) z wyłącznikiem schodowym WS2 (załączany przez skierowanie go w pozycję górną) lub odwrotnie – połączenie przewodem P1 włącznika schodowego WS1 (załączany przez skierowanie go w pozycję górną) z włącznikiem schodowym WS2 (załączany przez skierowanie go w pozycję dolną.
  3. NIE podłączamy przewodów ochronnego (PE) i neutralnego (L).

Schemat schodowy: krzyżowy włącznik schodowy

Istnieje też możliwość sterowania źródłem światła z więcej niż dwóch miejsc. Instalacja może mieć na przykład 3 punkty (2 łączniki schodowe i przynajmniej 1 wyłącznik krzyżowy). Wówczas układ wygląda podobnie jak wtedy, kiedy jest oparty tylko na dwóch włącznikach, z tą różnicą, że między nimi znajduje się wyłącznik krzyżowy (WK). To rozwiązanie jest przydatne zwłaszcza w długich ciągach komunikacyjnych.

W takim układzie, kiedy jest on otwarty, źródło światła włączyć można (zamknąć obwód), przestawiając dowolny wyłącznik schodowy (WS1 lub WS2) bądź wyłącznik krzyżowy (WK) w drugie położenie.

Schemat włącznika schodowego nie jest więc szczególnie skomplikowany, ale podobnie jak całą instalacją elektryczną, zająć się tym powinien doświadczony elektryk. Najlepiej na etapie tworzenia całej instalacji od podstaw. W innym wypadku wymusza to dodatkowe prace remontowe i naraża na wyższe koszty związane z naprawą wykonanych bruzd w ścianach.

Wodoodporne łączniki i gniazda elektryczne