Styl rustykalny pełen ciepła i uroku – poznaj cechy stylu i zobacz, jak go wprowadzić do wnętrza

2024-04-09 15:55

Styl rustykalny jest wymarzony dla wyznawców filozofii „slow life”, osób ceniących spokój, harmonię, kontakt z naturą i rodzinne życie w domowych pieleszach. Wnętrza rustykalne są bezpretensjonalne, przytulne i klimatyczne. Nie musisz urządzać domu rustykalnie od progu po dach, możesz wybrać wersję lżejszą, nowocześniejszą albo zmiksować styl z innymi konwencjami i też będzie pięknie!

Coraz popularniejsze są projekty domów typu nowoczesna stodoła. Zobacz, jak urządzić taki budynek dla rodziny.

Kuchnia w stylu rustykalnym
Autor: Fot.: I. Dziedzicki, styl.: J. Musiałowicz To przykład kuchni zaaranżowanej w stylu rustykalnym dosłownie co do litery. Znajduje się w domu, który jakiś czas temu kupili Agnieszka i Filip Paskowie. Dom był w ruinie i sami go wyremontowali, zachowując jego charakter i podkreślając wiek. Sami wybudowali ciąg roboczy, odnowili stare meble, a także wykuli okap i inne elementy z metalu. Razem prowadzą pracownię kowalstwa artystycznego i metaloplastyki oraz fundację (Wykuciwogniu.org). Kowalem jest… Agnieszka!

Spis treści

  1. Styl rustykalny znaczy – po wiejsku
  2. Styl rustykalny – dla kogo?
  3. Styl rustykalny – w jakich wnętrzach się sprawdzi
  4. Styl rustykalny – najważniejsze cechy stylu
  5. Odmiany stylu rustykalnego
  6. Styl rustykalny – najgorsze popełniane błędy!
Salon w stylu skandynawskim z elementami konwencji rustykalnej
Autor: Fot.: IKEA Salon w stylu skandynawskim z elementami rustykalnymi (wyposażenie IKEA) to nowoczesne wnętrze, funkcjonalne i bardzo przytulne. Jasna sosnowa podłoga (mogą to być panele dobrej jakości), szarobłękitne sofa i leżanka, białe regały ocieplono wiejskimi drobiazgami: fotel patyczak, stolik niczym wiejska ławka, galeria koszyków i drewnianych pojemników zrobiły dobrą robotę. Jeszcze parę poduszek, mięsisty pled, świeca i gotowe!

130-letni dom artystki we wsi Cieńsza – przytulna chata zaaranżowana z pomysłem i sercem.

Jadalnia w stylu rustykalnym
Autor: Fot.: P. Marstalerz, styl.: J. Musiałowicz W jadalni w odrestaurowanym budynku główną rolę grają stół ze starego drewna i krzesła wyszperane na pchlich targach i odmalowane. Uwagę przykuwa także piec kaflowy wzorowany na starych piecach mazurskich, wykonany w manufakturze w Nakomiadach. Wzory są ręcznie malowane, a w zwieńczeniu uwidoczniono datę powstania domu. Stare skrzydło drzwiowe posłużyło jako miejsce ekspozycji talerzy.

Styl rustykalny znaczy – po wiejsku

Nazwa stylu pochodzi od angielskiego słowa rustic, które tłumaczymy jako wiejski, swojski, zwyczajny w znaczeniu naturalny, bezpretensjonalny. I taki właśnie jest styl rustykalny: blisko natury, przytulny, ciepły, przyjazny i – prosty.

Styl rustykalny – dla kogo?

Styl rustykalny jest stworzony dla osób ceniących spokój, harmonię oraz życie w otoczeniu przyrody i z nią w zgodzie, wśród kwiatów i zwierząt, bez zbędnych ambicji i pośpiechu. Styl ten jest właściwie poza modą, z racji swojej pierwotności, oparciu o wiejskie korzenie, dlatego – mimo zmieniających się trendów – zawsze miał swoich zwolenników. Ich liczba zaś wzrosła w okresie pandemii, gdy znacznie więcej czasu spędzaliśmy w domach. Dom ciepły, przyjazny, wygodny i dający poczucie bezpieczeństwa oraz jego korzystny wpływ na nasze samopoczucie fizyczne i psychiczne zostały docenione. A między innymi właśnie styl rustykalny idealnie odpowiada na te potrzeby...

Styl rustykalny – w jakich wnętrzach się sprawdzi

Styl rustykalny jest związany z wsią, jej kulturą, tradycją i zdrowym podejściem do życia – jest więc wymarzony dla wiejskim domków, adaptowanych stodół i innych budynków gospodarczych, zwłaszcza wiekowych, z duszą. Dla nich ta konwencja jest wprost naturalnym wyborem i to nawet zastosowana od deski do deski. W przypadku dworków i pałacyków, zarówno starych, jak i współcześnie wybudowanych, trzeba działać ostrożniej i np. tylko poprzestać na wprowadzeniu nielicznych elementów stylu. Podobnie rzecz się z domami i mieszkaniami w mieście – także polubią ten styl, lecz z pewnymi zastrzeżeniami. Dziwnie będzie wyglądać dom o nowoczesnej bryle czy lokal w bloku  „zrobiony na wiejską chatę” . Taka niezgodność zawsze trąci sztucznością albo wręcz kiczem. Urządzając dom czy mieszkanie, trzeba trochę zmodyfikować aranżację (przeczytaj niżej o odmianach stylu rustykalnego) i zachować umiar, a efekt będzie doskonały.

Sypialnia w stylu rustykalnym
Autor: Fot.: I. Dziedzicki W sypialni na piętrze stoi niebieskie żelazne łóżko stało w warsztacie tkackim dziadka pani domu. Nad nim, dawnym zwyczajem, zawieszono kapę (dzieło dziadka). Dzbanek i misę w stylu art déco kupiono w antykwariacie. Obecnie pełnią funkcję dekoracyjną. Wełniany dywan z lat 70. z łódzkiej fabryki Dywilan leżał wcześniej w domu rodziców właścicielki. Całość jest mieszanką stylów z uroczym klimatem, trochę sielskim, trochę romantycznym.

Styl rustykalny – najważniejsze cechy stylu

Wnętrza w stylu rustykalnym powinny przypominać klimatem wiejską chatę, której wystrój jest bliski naturze, prosty i funkcjonalny, trochę babciny. Jego cechy zaś są jasno określone.

Naturalne materiały:

  • Najważniejsze jest drewno. Drewniana może być podłoga, drewnem okłada się ściany, z drewna są meble. Dopuszcza się np. ceramiczne płytki imitujące drewno czy sprzęty częściowo zrobione z drewna.
  • Cegła, zwłaszcza stara, doskonale uzupełni aranżację. Cegła może być w naturalnym kolorze, pobielona, szarawa, czarna. Cała ściana albo niski murek to idealne dla niej zastosowania. Może posłużyć jako materiał do zabudowy.
  • Kamień także znajdzie tu swoje miejsce, ale nie powinien to być „pałacowy” marmur, lecz „wiejski” trawertyn, piaskowiec, łupek skalny, a nawet otoczak.
  • Tkaniny podstawowe to len i bawełna, uzupełnia się je wełną, futrem (sztucznym dobrej jakości). Pościel, zasłony, ściereczki i poduszki dekoracyjne muszą być przyjemne w dotyku i miłe dla oka. Mogą być jednorodne albo zrobione stylowymi pasmanteriami i koronkami.
  • Metal. Kute żelazo albo metal pomalowany na czarno, grafitowo, szaro. Koniecznie w matowym wykończeniu. Może być elementem mebli (wsporniki, uchwyty, nogi) czy AGD i armatury. Barierki, kratownice itp. także znajdą się tu na miejscu. Blacha ocynkowana (np. nad blatem) czy z niej wyroby (osłonki na doniczki, cebrzyki, wiadra, dzbanki itp.) to must have wiejskiego wyposażenia.
  • Wiklina, juta, słoma, trawa morska, rattan, bambus itp. znajdują szerokie zastosowanie. Wyrabiane są z nich meble, organizery, lampy, dodatki. Bardzo ocieplają wnętrze.
  • Ceramika: Płytki ceramiczne najzwyklejsze białe albo w odcieniach ziemi, mogą być zdobione rysunkiem czy reliefem (np. motywami roślin), ale nie muszą. Imitujące drewno także będą trafionym zakupem. Do wyboru mamy płytki nowe „jak nowe” oraz stylizowane na retro i postarzane. Kafle piecowe zarówno te stare, rozbiórkowe, jak i nowe, idealnie wpiszą się w rustykalną aranżację. 
Angielskie inspiracje (1)
Autor: Fot.: I. Dziedzicki, styl.: J. Musiałowicz Łazienka mieści się w pomieszczeniu ze skośnym sufitem. Na pierwszym planie stoi żeliwna wanna, którą dla wygodny postawiono na klockach (widać na zdjęciu nr. xx w galerii). Prawie całe wyposażenie to rzeczy, którym darowano drugie życie. Nowoczesne sprzęty zostały ukryte: za zasłonką pralka i suszarka, a za parawanem – bojler na wodę. Parawan upolowała pani domu w idealnym stanie (kwiatowe dekoracje są ręcznie malowane przez artystę).

Kolory

  • Naturalnie odcienie to wizytówka stylu rustykalnego. Biel, beż, szarość, brąz, zieleń, błękit, oranż, sepia – barwy te w różnych tonacjach doskonale się sprawdzają. Czerwień, żółcień, turkus, lazur, czerń – spotyka się w akcentach ożywiających całość.
  • Drewno w naturalnym wybarwieniu albo malowane na kolor, w matowym albo półmatowym wykończeniu. 

Wzory

  • Motywy roślinne, w tym kwiatowe, i zwierzęce są chętnie stosowane. Raczej powinny być przetworzone, a nie odwzorowane jeden do jednego.
  • Wzory ludowe także doskonale wpisują się w styl.
  • Kratki, paski, prążki i kropki często współistnieją ze sobą oraz wyżej wymienionymi, powinny być ze sobą zgrane kolorystycznie.

Wyposażenie

  • Podłogi. Najczęściej stosuje się drewniane, olejowane, nie lakierowane. Bardzo w stylu będą „surowe” deski, ułożone w jak w wiejskiej izbie. Jeśli podłoga ma być szlachetniejsza, może to być nawet parkiet, ale o prostym wzorze, ewentualnie w jodełkę klasyczną (nawiązanie do m.in. do english country). Dobrze sprawdzą się płytki ceramiczne imitujące drewno albo neutralne lub w delikatny wzór. Posadzka może też być klinkierowa albo... ceglana.
  • Ściany. Tynk nierówny, pobielony albo pociągnięty jasnym beżem czy szarością będzie dobrym tłem dla mebli i dekoracji. Jeśli wnętrze jest duże, można np. jedną ścianę pomalować na intensywny kolor, nawet na czarno. Widoczne przetarcia i rysy to żaden problem! Miejscami można odsłonić cegłę albo położyć okładzinę z pociętych rozbiórkowych cegieł (kładzie się tylko lica). Dobrym rozwiązaniem będzie boazeria (w kolorze drewna albo malowana) położona na jedną ścianę czy wszystkie w pomieszczeniu w charakterze lamperii. Sprawdzą się też płytki (jakie wybrać? Patrz akapit wyżej) albo tapeta w sielskie motywy.
  • Sufity. Cudownie, jeśli dom ma belki konstrukcyjne widoczne lub możliwe do odsłonięcia. Wystarczy je oczyścić, odświeżyć i zaolejować albo pomalować. Mając „gładki” sufit, a wnętrze jest wysokie, można pokusić się o wmontowanie belek dekoracyjnych, najlepiej starych albo postarzonych, albo wyłożenie sufitu deskami czy boazerią. W niższym pomieszczeniu lepiej pozostawić sufit biały, ewentualnie dodać zrobienie, np. namalowany szlak na ścianie tuż pod nim.
  • Meble. Najbardziej pożądane są drewniane i stare, oczywiście – wiejskie. Proste formy, ewentualnie toczone nogi, delikatne frezowania, a ubytki, rysy, przetarcia i inne ślady użytkowania będą mile widziane! Konieczne będą pakowny kredens z przeszkleniami, solidny stół i krzesła (może to być zbieranina różnych od thonetowskich, wiejskich „zwyklaków” po wiklinowe fotele), szafa typu chlebowa albo bieliźniarka, liczne półki i pomocniki. Kanapa bardzo współczesna, minimalistyczna albo jakiś odnowiony staroć. Do tego fotele-uszaki, ogrodowe z plecionki (można pomalować ), jakiś bujak. Przydadzą się wiekowe szafy, komody, pomocniki – ale wyszukując je, pamiętajmy, że to mają być proste, wiejskie meble. Jeśli trafią się nam jakieś ludwiki, niech nie udają „pałacu”! Podkręćmy je, malując ramy np. na czarno albo zielono albo dając tapicerkę z juty czy zgrzebnego lnu, zamiast atłasu. Kuchenna zabudowa z płyty meblowej też oczywiście wchodzi w grę, o ile będzie dobrze udawała drewno albo zachwycała kolorem.
  • AGD. Tu są dwie szkoły: jedna wskazuje na wybór sprzętów stylizowanych na retro jako idealnie wpisujących się w styl, druga zaś podpowiada, że bardziej odpowiednie są te o nowoczesnej linii jako przeciwwaga. Można pójść na kompromis i kupić np. płytę, piekarnik, okap minimalistyczne, a lodówkę retro. Albo lodówkę, kuchenkę mikrofalową, zmywarkę zabudować, a gwiazdą kuchni uczynić wspaniały piec kuchenny!
  • Zlewozmywak, ceramika sanitarna, baterie. W kuchni, jeśli jest miejsce, warto kupić duży zlewozmywak, dający komfort użytkowania. Może być stalowy albo biały, ceramiczny. Świetnie będzie się prezentował tzw. model farmerski z fartuchem i kołnierzem. W łazience wanna żeliwna na łapach albo jak ocynkowana, umywalka niczym z domku babci czy też nowoczesna, ale za to wmontowana w starą szafkę. Baterie, także kuchenną, można dobrać retro albo oszczędne w formie, nic nie udające.
  • Kominek. To obowiązkowy element wyposażenia! Może być jako uzupełnienie centralnego ogrzewania, ale powinien być. Najlepiej z otwartym paleniskiem, choć prosty żeliwny wkład też będzie w porządku. Obudowa to żadne marmury i klasyczne portale, lecz cegła, kamień albo tynk. Drewniana belka i żeliwne akcesoria to obowiązkowy dodatek. Zamiast kominka sprawdzą się też kaflowy piec (lub kuchnia) albo żeliwna koza (stylizowana bądź nowoczesna).
  • Oświetlenie. Dowolność jest spora. Najchętniej wybierane są jednak lampy z abażurami wyplatanymi, ze sklejki, z tkanin niczym len. Sprawdzą się także metalowe, jak fabryczne, oraz ze szkła w „surowe” fasonach. Dla budowania nastroju powinno być sporo lamp umieszczonych w różnych miejscach we wnętrzach.
  • Naczynia. Te z fajansu, wypalanej gliny, kamionki – pięknie podkreślą wystrój kuchni i jadalni. Szczególnie atrakcyjne będą wyroby rzemieślnicze i je udające (nierówne zabarwienie i ranty, drobne niedoskonałości itp.) nawet, jeśli są z sieciówek. Szkło transparentne albo barwione (np. zieleń, bordo, sepia, szarość, błękit), grube masywne – wspaniałe będą szklanice karczemne i jakie kielichy do wody. Doskonale odnajdą się misy, patery i tace z drewna i sklejki oraz kamionki. Dodatkowym akcentem (także barwnym) mogą się stać naczynia emaliowane.
  • Dodatki. Może być ich wiele albo tylko nieliczne, a zawsze niech to będą plecione i druciane kosze, bawełniane czy jutowe dywaniki, sztuczne futrzaki, serwetki, koronki, dziergane pledy, wełniane chusty, sznurkowe makramy, drewniane deski i misy, stare dzbanki, sita i durszlaki... W kuchni większość akcesoriów jest na wierzchu, by były pod ręką, w pokojach panoszą się poduszki, pledy i świece.
  • Rośliny. Styl rustykalny kocha naturę, a więc nie może zabraknąć roślin doniczkowych i bukietów w wazonach. Choć wszystkie rośliny niosą ze sobą piękno i witalność, warto zadbać, by pasowały do wnętrza. Najlepsze będą rośliny tradycyjnie od lat spotykane w domach, które choć w większości pochodzą z ciepłych stref, już się opatrzyły i wtopiły się w naszą rzeczywistość. Niewyszukane monstery, fikusy, bluszcze, facje itp. będą idealnie pasować. Wspaniale wpiszą się też paprocie. Lepiej jednak zapomnieć o storczykach, anturium itp. (no, chyba że pojawią się w domu jako prezent ;-), bo będą wyglądały miło, ale... mniej stylowo. Bukiety z kwiatów ogrodowych także przewyższą eleganckie kompozycje z egzotycznych kwiatów z kwiaciarni.
Przedpokój w stylu rustykalnym
Autor: Getty Images Przedpokój czy korytarz powinny być zaaranżowane tak, jak reszta wnętrz. Wyznaczniki stylu rustykalnego to m.in. drewno (deski, boazeria, meble) w naturalnym wybarwieniu albo malowane, motywy roślinne np. na tapecie czy tkaninie oraz plecionki... Przy dużym metrażu można swobodniej poczynać sobie z wyposażeniem, przy mniejszym – wystarczą wieszak, lustro, komoda albo konsola czy ławeczka. Najważniejsze, by wszystko trzymało się stylu!

Efektowna rustykalna kuchnia, w której króluje Bolesławiec – tak Katarzyna z Pułtuska urządziła swoją kuchnię dla siebie i rodziny.

Odmiany stylu rustykalnego

Wnętrza urządzone ściśle według zasad stylu mogą się prezentować niczym wiejski domek z przełomu XIX i XX wieku. Jedni się tym zachwyceni, drudzy mogą się czuć trochę przytłoczeni, a jeszcze inni będą mieć wrażenie skansenu. Nie w każdym obiekcie jest też to możliwe do zrealizowania. Zresztą, sztywne trzymanie się wyznaczników stylu (poza wnętrzami muzealnymi) zawsze „usztywnia” aranżację i czyni wnętrza nieco sztucznymi. Tymczasem domy żyją wraz z domownikami, mają swoją historię... Podoba ci się styl rustykalny, czujesz, że może być dla ciebie wymarzony? Świetnie! Zaczerpnij z jego nurtu i trochę zmodyfikuj, zależnie od potrzeb, gustu i możliwości – ustal proporcje i baw się dobrze, bo...

Styl rustykalny jest dosyć uniwersalny i doskonale łączy się z innymi konwencjami:

  • Znakomicie „dociepla” wnętrza urządzone w stylu skandynawskim.
  • Łagodzi surowość loftów i wnętrz postindustrialnych.
  • Świetnie miksuje się z estetyką vintage.
  • Na wielu płaszczyznach przenika się z nurtem eko.
  • Chętnie przyjmie elementy boho.
  • W wersji fusion może dać wnętrze wręcz dizajnerskie!
Ogródek w stylu rustykalnym
Autor: Fot.: I. Dziedzicki, styl.: J. Musiałowicz Ogród wiejski cechuje naturalność. Nie oznacza to, że nie wymaga on zabiegów pielęgnacyjnych i sprzątania, ale roślinom trzeba zostawić pewną swobodę tak, by wyglądały naturalnie. Ważne, by gatunki były rodzime, niech kojarzą się z ogródkiem babci, leśnymi polankami, łąkami. Zrezygnujmy ze sztywnych alejek wykładanych kostką, lepsze podłożem będą polne kamienie, plastry drewna czy cegła. Stare beczki, wanienki, wiaderka, dzbanki i kosze staną się idealnymi pojemikami i osłonkami doniczek.

Styl rustykalny – najgorsze popełniane błędy!

Urządzając dom czy mieszkanie w tym stylu, można popełnić błędy, które zniweczą cały wysiłek. Mimo starań całość będzie wyglądać sztucznie i kiczowato. Oto kilka wskazówek, które pomogą uniknąć dekoratorskich wpadek:

  • Jeśli sufit nie ma belek, a ty o nich marzysz, to nigdy nie kupuj ich odpowiedników z tworzywa sztucznego. Wykorzystaj stare, rozbiórkowe belki czy kantówki albo zrezygnuj z nich w ogóle.
  • Ryzykowne może być użycie paneli drewnopodobnych i wstawienie mebli z płyty imitujących słoje, bo mogą wyglądać „plastikowo”.
  • Nie łącz imitacji danego materiału z nim samym, tzn. jeśli masz deski na podłodze, nie kładź tapety czy okładziny imitującej deski na ścianie. To samo dotyczy cegły, kamienia, wikliny itp.
  • Motywy florystyczne i faunistyczne odwzorowane jeden do jednego (jak fotografia) na tkaninach czy naczyniach tylko wyjątkowo przygotowane dobrze się prezentują. Z reguły, niestety, są trochę kiczowate. O wiele lepiej wyglądają te przetworzone.
  • Styl rustykalny w naturalny sposób wiąże się z ludowym. Motywy folkowe, od kilku lat bardzo modne, mogą być wspaniałym uzupełnieniem wystroju. Wprowadź je jednak do wnętrza rustykalnego (i każdego innego) z sensem. Dobrym kluczem jest region, w którym mieszkasz. To doskonałe uzasadnienie wyboru. Jeżeli nie masz takiego, wybierz wzory tradycyjnie związane z inną okolicą, które zrobią po prostu na tobie wrażenie. Możesz też zrobić miks różnych, lecz niech łączy je jakaś myśl przewodnia, np. kwiaty naturalistyczne, wzory graficznie przetworzone, pasy, kolorystyka itp. I jeszcze jedna rada: nie przesadź z ich liczbą, bo zrobi zamiast efektownych akcentów, powstanie wrażenie jarmarku.
  • Ogród, taras czy balkon „od innego domu”. Styl rustykalny to wieś, przyroda, naturalność, swoboda! Jeżeli tak jest urządzony dom, niech otacza go ogródek w stylu wiejskim, z łąką zamiast pola golfowego, z naturalnie rosnącymi krzewami i drzewami, zamiast sztucznie formowanych iglaków itp. Ogródkowi powinno być bliżej do wiejskiego ogrodu angielskiego niż wersalskiego!
  • Nie zrób z domu i ogródka skansenu – chyba że taki masz zamiar i bierzesz się do tego na serio. W innej sytuacji nie odwieszaj ścian (także na zewnątrz) wszelkimi narzędziami i akcesoriami rolniczymi czy tymi z „domu  babci”, kołami od wozu itp., bo to pozorna ozdoba, zwłaszcza po „cukierkowym” odnowieniu. Co się da, interesująco wykorzystaj, zmieniając ich funkcje lub przetwórz.