Symbole Bożego Narodzenia – co oznaczają? Pochodzenie symboli i ozdób świątecznych

2021-12-17 7:35

Nie wyobrażamy sobie świąt bez gwiazdy betlejemskiej, choinki czy zawieszonej nad sufitem jemioły. W wigilię łamiemy się opłatkiem, życząc najbliższym pomyślności na nadchodzący rok. Myślać o Bożym Narodzeniu, mamy przed oczami zestaw symboli, które są z tym świętem mocno związane, ale czy wiemy, co one oznaczają? Oto najpopularniejsze symbole Bożego Narodzenia i ich znaczenie.

dekoracje na boże narodzenie
Autor: materiały prasowe Dekoria

Spis treści

  1. Symbole Bożego Narodzenia i ich znaczenie
  2. Zobacz 11 inspirujących pomysłów na dekoracje świąteczne w kolorze czerwonym
  3. Symbole świąt Bożego Narodzenia – rośliny
  4. Nie masz pomysłu na aranżację świątecznego stołu? Oto 10 inspiracji
  5. Gwiazda - ozdoba bożonarodzeniowa, której nie może zabraknąć w Twoim domu
  6. Inne popularne symbole Bożego Narodzenia

Symbole Bożego Narodzenia i ich znaczenie

Boże Narodzenie kojarzy się nam z wigilijną wieczerzą, spędzaniem czasu z bliskimi, a także z prezentami, które obdarowujemy się nawzajem. To czas radości i wzruszeń również dla chrześcijan, którzy w okresie bożonarodzeniowym celebrują przyjście na świat Chrystusa.

Ponieważ grudniowe święta są nieodłącznie związane z tradycją chrześcijańską, symbole kojarzące się z nimi również czerpią z religii. Zazwyczaj symbole Bożego Narodzenia, podobnie jak samo święto, mają dwojaką wymowę: z jednej strony wyrażają radość z narodzenia Chrystusa, z drugiej przypominają o losie, który czeka dzieciątko Jezus.

Większość symboli świąt Bożego Narodzenia przez wieki uległa zeświecczeniu i weszła do masowej kultury na tyle, że możemy nie zdawać sobie sprawy z ich znaczenia lub pochodzenia. Dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się najpopularniejszym symbolom kojarzącym się z grudniowym świętem i dowiedzieć się, skąd się wzięły i co oznaczają.

Zobacz 11 inspirujących pomysłów na dekoracje świąteczne w kolorze czerwonym

Symbole świąt Bożego Narodzenia – rośliny

Wiele symboli Bożego Narodzenia to rośliny. Wyrażają one nierozerwalną więź człowieka z naturą, ale również – symbolicznie – przyjęcie przez Chrystusa postaci ludzkiej. Do najważniejszych roślin w symbolice bożonarodzeniowej należą: choinka, jemioła, ostrokrzew i siano.

1. CHOINKA – zwyczaj ubierania choinki narodził się w Niemczech na przełomie XVIII i XIX wieku i stamtąd rozprzestrzenił się na całą Europę, a później świat. Jednak samo przystrajanie drzewka na Boże Narodzenie ma dużo starszy rodowód i jest związana z obrzędami religijnymi. Początkowo przystrojone drzewka (nazywane "rajami") stawiano przed kościołami – miały one symbolizować rajskie drzewo poznania Dobra i Zła. Gdy choinki trafiły do domów, zaczęto ozdabiać je owocami, świecidełkami, a także pięknymi łańcuchami. Co ciekawe – bombki miały przypominać wyglądem rajskie jabłka, łańcuch symbolizował węża, który skusił Ewę (chociaż w niektórych regionach łańcuch miał ukazywać silne więzi rodzinne). Natomiast gwiazda na szczycie miała przypominać tę, która pomogła pastuszkom i Mędrcom znaleźć stajenkę z dzieciątkiem.

2. JEMIOŁA – była czczona jako symbol życia i płodności już przez Celtów, stąd w krajach anglosaskich tak popularny jest zwyczaj całowania pod jemiołą, który ma zapewnić szczęście i miłość na długie lata. Ponadto, dawniej wierzono, że jemioła ma moc odpędzania złych duchów i może zapewnić domownikom dobrobyt, dlatego chętnie wieszano ją pod sufitem w domach, a także okadzano nią pomieszczenia gospodarcze (m.in. stajnie i ule), by zapewnić sobie pomyślność na nadchodzący rok.

Jak zrobić świąteczną zawieszkę na drzwi

Nie masz pomysłu na aranżację świątecznego stołu? Oto 10 inspiracji

3. OSTROKRZEW – według legendy ostrokrzew był na początku zwykłym chwastem. Gdy Święta Rodzina uciekała przed Herodem, ostrokrzew miał zmienić się w piękny, zielony krzew i ukryć w swoich liściach Marię, Józefa i dzieciątko Jezus. Natomiast w anglosaskiej tradycji ostrokrzew symbolizuje mękę Chrystusa – ostre liście przypominają ciernie z korony, którą włożono na głowę Jezusa, natomiast czerwień owoców to kolor krwi, którą Chrystus przelał za ludzkie grzechy. Abstrahując od symboliki religijnej, ostrokrzew jako wiecznie zielony krzew od dawna uważany był za roślinę wyjątkową i przypisywano mu cudowne właściwości – wierzono na przykład, że może zapewniać nieśmiertelność.

4. SIANO – analizując pochodzenie niektórych symboli Bożego Narodzenia, łatwo dopatrzeć się korzeni pogańskich. Nie powinno nas to dziwić – chrześcijańskie tradycje w Europie już od początku łączyły się i przeplatały z pogańskimi. Jednym z takich symboli jest siano, umieszczane w Wigilię pod obrusem. Zwyczaj jest bardzo popularny w krajach słowiańskich, w tym w Polsce. Dawniej siano i snopki zboża rozkładano na stołach, stawiano w kątach izby – miało to zapewnić gospodarzowi dobre plony i dostatek. Natomiast w tradycji chrześcijańskiej sianko symbolizuje stajenkę, w której urodził się Chrystus, a także trud i niewygody, na które zdecydował się Bóg, przyjmując ludzkie ciało.

Gwiazda - ozdoba bożonarodzeniowa, której nie może zabraknąć w Twoim domu

Inne popularne symbole Bożego Narodzenia

1. GWIAZDA – to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Bożego Narodzenia. Gwiazda umieszczona na szczycie choinki lub jako ozdoba symbolizuje gwiazdę betlejemską, która prowadziła Trzech Króli i pastuszków do stajenki. Gwiazda w znaczeniu religijnym to symbol Chrystusa jako boskiego światła, które przyszło na Ziemię, by odkupić winy ludzi i oświetlić im drogę do Zbawienia.

2. OPŁATEK – zwyczaj jest dość nowy i pochodzi z XIX wieku. Dzieląc się opłatkiem składamy sobie życzenia pomyślności, wyrażamy wdzięczność i przebaczamy winy. Łamanie się opłatkiem ma przypominać o ostatniej wieczerzy, podczas której apostołowie wraz z Jezusem dzielili się chlebem.

3. POTRAWY WIGILIJNE – na polskim wigilijnym stole nie może zabraknąć 12 tradycyjnych potraw. Każda z nich ma zapewnić osobom je spożywającym zdrowie, szczęście, dostatek i długie życie. A dlaczego akurat 12? Dwanaście potraw symbolizuje apostołów, którzy zasiedli z Jezusem do ostatniej wieczerzy. Według innej tradycji liczba 12 odnosi się do ilości miesięcy – by zapewnić sobie szczęście i dobrobyt, uczestnik wieczerzy wigilijnej musi spróbować każdej z dwunastu potraw.

Niezależnie od pochodzenia i znaczenia, symbole Bożego Narodzenia mają nam przypominać o tym, co w grudniowych świętach jest najważniejsze: rodzinie, miłości i wzajemnym szacunku. Tego i jeszcze więcej życzymy naszym Czytelnikom nie tylko w te Święta, ale również przez cały rok.