Spis treści
Wnętrza w stylu old money – autentyczność i ponadczasowa klasa
Wnętrza old money to naturalne środowisko osób zamożnych, pochodzących z rodzin pielęgnujących tradycje rodzinne i historię. Początkowo wnętrza old money były właściwe wyłącznie dla arystokracji, z czasem stały się także charakterystyczne dla bogatej burżuazji, zwłaszcza rodzin ceniących odpowiednie wykształcenie i swoje dziedzictwo.
Stare majątki zapewniały stałe miejsce zamieszkania dla rodziny i ciągłość rodu w danym miejscu. Nowo nabyta zamożność zaś pozwalała na kupno czy budowę solidnych siedzib (kamienic, wiejskich rezydencji), w których rodziny z każdym rokiem budowały swoją historię. Ta stabilność ułatwiała zapuszczanie korzeni, świadomość rodowa pomagała pielęgnować historię rodu i tradycje rodzinne.
Z pokolenia na pokolenie były więc (i są) przekazywane domy, kamienice wraz z eleganckim, wysokiej jakości wyposażeniem, a także dodatkami, dekoracjami, srebrami i dziełami sztuki, tworząc wyjątkową całość o wartości rzeczywistej i sentymentalnej.
Z każdym pokoleniem wnętrza old money szlachetnieją i mogą zyskiwać nowe elementy. Te wnętrza są autentyczne, nie do podrobienia. Nawet jeśli rodzinne wyposażenie i pamiątki rozdzielano pomiędzy członków rodziny, którzy zamieszkiwali poza główną siedzibą, to i tak właśnie one nadawały ton innym miejscom, stawały się punktem wyjścia i podstawą aranżacji.
Zobacz także: Jak urządzić wnętrza w stylu dworkowym?
Wnętrza w stylu old money – „stare pieniądze” kontra styl nowobogacki
Wnętrza w stylu old money to nie tylko przekazywany pokolenia na pokolenie kapitał finansowy, ale także kapitał kulturalny wynikający z dbania o wykształcenie, kindersztubę, rozwój osobisty, tradycję rodową. Właśnie ów kapitał – oparty o wielopokoleniowe doświadczenie i dający obycie, światowość, poczucie własnej wartości i uprzywilejowania – jest tak trudno nabyć, bo jest nie do podrobienia.
Widać to doskonale we wnętrzach: nie ma w nich ostentacji ani wyborów na pokaz, są eleganckie, z klasą, nie opierają się modzie zupełnie, lecz też nie podążają ślepo za trendami.
W przypadku tzw. nowych pieniędzy, czyli osób, które nagle się dorobiły, stały się bogate, często pojawia się potrzeba chwalenia się nimi, podkreślenia swojego nowego wyższego statusu, zaimponowania innym, co odzwierciedlają urządzone przez nich domy i mieszkania, w których często razi brak gustu, podporządkowywanie się dyktatowi trendów, gdzie wyznacznikiem jest cena, w przekonaniu gospodarzy - synonim jakości czy dobrego smaku.
Powyższe zestawienie wynika z ogólnych założeń i obserwacji obu zjawisk, ale należy pamiętać, że bywają odstępstwa od reguły i to w obu przypadkach.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Według ekspertów te trendy wnętrzarskie odchodzą do lamusa! Zobacz, jakie wnętrza będą modne w 2026 r.
Główne założenia stylu old money
Wnętrza old money są wyjątkowe, emanują wyważoną elegancją i klasą oraz stałością, są pełne harmonii i spokoju. Często są odbierane jako oazy
Oto główne założenia stylu old money:
- Przywiązanie do historii rodu i tradycji rodzinnych – z tymi wartościami wiąże się dziedziczenie mebli, lamp, dodatków, obrazów, księgozbiorów, sreber, naczyń, tkanin. Nawet podzielone, w nowych miejscach nabierały pierwszoplanowego znaczenia. Tworzą one charakterystyczną dla rodziny całość, szlachetną, spatynowaną czasem. Ślady użytkowania czy przypadkowych uszkodzeń to często powód do dumy i znak „datujący” przedmiot. O przedmioty z długą historią się dba i te, które tego wymagają, np. wartościowe meble, obrazy, kilimy itp., w miarę możliwości są poddawane renowacjom u specjalistów. Ceni się je także ze względu na ich historię i wartość sentymentalną, jaką mają dla rodziny.
- Dyskretna elegancja i klasa – wnętrza old money nie są krzykliwe, na pokaz, nie przyciągają uwagi. Zachwycają spokojem i wyrafinowanym pięknem. Nie mają nic wspólnego z „babciną graciarnią”. Są dobrze zaprojektowane, urządzone ze smakiem, z podkreśleniem charakteru domowników, ich upodobań czy dokonań.
- Ponadczasowość – wnętrza old money dziesiątkami lat obrastające kolejnymi pokoleniowymi warstwami wbrew pozorom nie starzeją się, bo w nich czas się zatrzymał, a jednocześnie są aktualne, co w dużym stopniu wynika z kolejnych dwóch punktów (patrz niżej).
- Akceptacja nowych technologii – wnętrza old money są ponadczasowe, bo czerpią z poprzednich pokoleń i nawiązują do tradycji rodzinnych, lecz nie są skansenami! Warto wykorzystywać nowoczesne rozwiązania poprawiające komfort użytkowania tych wnętrz oraz wpływające korzystnie na ekonomiczny aspekt codziennego życia. Nie ma więc powodu, by rezygnować z nowoczesnych systemów ogrzewania, oświetlenia, kontrolowania jakości powietrza itp. oraz np. nowoczesnych baterii, AGD itp. Nic nie stoi na przeszkodzie, by nawet stworzyć tzw. inteligentny dom z centralnym systemem zarządzania tą infrastrukturą. Warto jednak postarać się wprowadzić ją do wnętrza w dyskretny sposób.
- Umiarkowanie w kwestii mody – wnętrza old money nie podążają za modą, zwłaszcza za szybko zmieniającymi się trendami, ale nie są na nią zupełnie zamknięte. Wnętrza old money są autentyczne, trudno więc, by zupełnie ją ignorowały. Może się więc ona przejawiać w detalach, dodatkach, ale tak wybranych, by harmonizowały z aranżacją i się w nią wpisywały. Spokojnie więc mogą się pojawić odpowiednio wybrane przedmioty użytkowe i dekoracyjne współczesnych projektantów czy współczesne dzieła sztuki – to przecież także „dokładanie warstw historii do wnętrza”!
- Wysoka jakość i trwałość – we wnętrzach old money nie ma miejsca na tanie materiały, bylejakość, podróbki. Wszystko powinno być najwyższej jakości, starannie wykonane, luksusowe.
- Naturalne, szlachetne materiały – tylko one mają rację bytu we wnętrzach old money, zarówno w ich wykończeniu, jak i wyposażeniu. Preferowane są więc szlachetne gatunki drewna, jak dąb, orzech, mahoń, granit, trawertyn, marmur, len, jedwab, wełna, aksamit, mosiądz, złoto, miedź, stare srebro, szlachetna ceramika.
- Drewno – jego szlachetne gatunki, jak dąb, orzech, mahoń, zwłaszcza w ciemnych, nasyconych odcieniach, starannie obrobione. Robi się z nich drzwi, meble, podłogi. Drzwi powinny mieć tradycyjną formę z frezowanymi płycinami oraz nadprożem, mogą być częściowo przeszklone, a wtedy szyby mają fazowane brzegi. Posadzka najodpowiedniejsza to ta klasyczna – jodełka angielska albo francuska, włożona w rozety albo we wzór koszyczkowy i oczywiście zaolejowana, a nie lakierowana. Drewno może się też pojawiać pod postacią boazerii angielskiej, schodów, balustrad itp. Jeśli chodzi o meble, mogą być także z gatunków egzotycznych, zawsze z masywu, starannie wykończone i np. pokryte fornirem, intarsjowane, dekorowane snycerką itp.
- Marmur, granit, trawertyn – dodają wnętrzu szlachetności i luksusu (zwłaszcza marmur i granit). Kamień może się pojawić pod postacią posadzki (często w formie szachownicy), okładziny ściennej i blatów.
- Naturalne tkaniny – len, jedwab, wełna, aksamit goszczą we wnętrzach old money wyłącznie w swojej najlepszej odsłonie (odpowiednie gatunek i splot włókien). Doskonałej jakości zasłony, dywany, poduszki dekoracyjne, pledy, obrusy, pokrycia mebli tapicerowanych tworzą niepowtarzalny klimat, dodając wnętrzu przytulności i charakteru.
- Złoto, stare srebro, mosiądz, miedź – pojawiają się we wnętrzach old money, a im starsze, spatynowane, tym lepiej się prezentują. Złoto najczęściej pojawia się w postaci pozłacanych elementów dekoracyjnych, np. ram obrazów i luster czy rzeźb. Podkreśla luksusowy charakter wnętrza. Stare srebro spotykamy jako ramy obrazów czy oprawy kompletów toaletowych albo elementy detali ozdobnych, ale najczęściej – w jadalni, gdzie w czystej postaci albo w formie platerowania odnajdziemy je w sztućcach, metalowych częściach naczyń, tacach, cukiernicach, dzbankach itd. Z mosiądzu bywają zaś lampy, klamki, uchwyty meblowe, bibeloty itp. Emanujący ciepłem mosiądz wprowadza do wnętrza poczucie stabilizacji i nadaje mu nieco antyczny rys. Miedź z kolei doskonale odnajduje się w kuchni old money w postaci garnków, patelni, rondli i półmisków, nadając jej lekko wiktoriański charakter.
- Kryształy i szlachetna porcelana – to oczywiście elementy zastawy stołowej i zapewniają eleganckie nakrycie stołu. Najodpowiedniejsze są wyroby delikatne, z tradycyjnym szlifem czy zdobieniem. Oczywiście, szkło także jest mile widziane, ale trzeba postawić na to wysokiej jakości i proste formy. Detale dekoracyjne, jak świeczniki, wazony, misy, utrzymane w stylu także mile widziane.
- Meble, lampy, dywany i dodatki – im więcej jest tych odziedziczonych po przodkach, tym lepiej. To one bowiem mówią o historii rodziny i jej korzeniach. Nic nie szkodzi, że są z różnych epok (to nawet lepiej!), noszą na sobie ślady użytkowania przez dziesięciolecia (naturalna patyna!) albo skrzypią. Niektóre, zwłaszcza te cenne, warto poddawać profesjonalnej renowacji. Jeżeli są uzupełnianie nowymi rzeczami, trzeba wybrać te doskonałej jakości, z litego drewna, o prostej linii podkreślającej ich współczesny charakter albo upolować prawdziwy antyk. Z reguły najgorszy wybór to współczesny wyrób udający dawny.
- Kolorystyka i wzory – wnętrza old money są stonowane, oparte o klasyczną paletę barw, a więc biele, beże, bordo, brązy, granat, burgund, butelkowa zieleń. W tradycyjnych wnętrzach przeważały raczej ciemne odcienie, dziś bazą mogą być biele i beże, a bordo, granat czy zieleń może pojawiać się tylko w akcentach. Najodpowiedniejsze wzory to eleganckie wzory roślinne oraz kratka, prążki, jodełka czy orientalne esy-floresy.
Dodatkowe detale budujące klimat wnętrz old money
- Oświetlenie – warto wiedzieć, że w klasyczne wnętrza są oświetlane głównie bocznymi źródłami światła. Poza salą balową, galeriami, jadalnią, w których montowano górne źródło oświetlenia, w innych pomieszczeniach, m.in. bibliotece, gabinecie, a nawet salonie, stawiano na światło boczne. Stąd tyle lamp stołowych ustawionych niemal na każdym stoliku, komodach, słupkach itp.! Uzupełniano je kinkietami i światłem bibliotecznym albo ekspozycyjnym, np. nad obrazami. Dziś można je uzupełnić np. listwami LED podkreślającymi dwustopniowe wykończenie sufitu itp. Światło powinno być barwy ciepłej.
- Dzieła sztuki oraz księgozbiór i pamiątki rodzinne – rzeźby, obrazy, dawna broń, kolekcja plakiet czy talerzy albo książki w pięknej oprawie i pamiątki rodzinne stanowią o wyjątkowym charakterze domu. Sztuka jednak powinna harmonijnie wplatać się w aranżację, a nie dominować.
- Rodzinne fotografie – ustawione w ramkach na komodzie czy półce albo zawieszone w formie galerii na ścianie to świadectwo ciągłości rodu, przypominające o jego historii. Ważne by zdjęcia były w jakiś sposób zaaranżowane, np. poprzez wybór klasycznych ramek, stonowanego passe-partout, zdjęć czarno-białych albo w sepii.
- Sztukateria oraz listwy wykończeniowe – nie powinno ich zabraknąć. Sztukateria, choć zaznaczona w postaci rozety przy lampie albo podkreślająca podział ściany, doda wnętrzu klasy i elegancji. Ścianę przy podłodze i suficie powinny zamykać listwy, szersza na dole i węższa na górze. Ta przypodłogowa może przechodzić płynnie w ramę okalającą futrynę drzwi czy łączyć się z boazerią.
- Nadproża oraz naświela i doświetla – to elementy stosowane przy drzwiach (i oknach), by poprawić proporcje wnętrza, doświetlić je oraz poprawić ich wygląd, często wykorzystywane w klasycznych, eleganckich wnętrzach. Więcej w artykułach: Co to są naświetla? oraz Co to są doświetla?
Czy wnętrza old money można stworzyć od podstaw?
Sama kwintesencja stylu old money, czyli autentyczność, zakorzenienie w historii i ciągłość rodowa, mówi, że... nie jest to możliwe. Bo choć dołożymy starań i pieniędzy na zakup antyków, dzieł sztuki i zatrudnimy projektanta, który zrobi doskonałą robotę, to... nie będzie to wnętrze autentyczne, nasze rodzinne.
Jeżeli jednak wnętrza old money do ciebie przemawiają, czujesz, że to jest to, kierując się głównymi zasadami stylu, możesz stworzyć tego rodzaju aranżację. Zresztą, ktoś kiedyś jako pierwszy z rodu musi podjąć taką decyzję, prawda?
Postaw więc na naturalne, szlachetne materiały, wysokiej jakości tradycyjne dawne meble (część można kupić w dobrym stanie w antykwariatach i w Internecie), które skomponujesz ze współczesnymi, zadbaj o eleganckie wykończenie przestrzeni. A może coś uda ci się pozyskać po dziadkach i pradziadkach albo od krewnych?
Wyszukaj fotografie przodków i pamiątki po nich, utwórz z nich domową galerię. Zadbaj o detale, miękkie, ciepłe światło tworzące nastrój, ładne tkaniny (może upolujesz jakiś przedwojenny kilim czy tapiserię na ścianę?). Konieczne też będą delikatna porcelana i połyskujące w blasku lamp mosiężne elementy wykończenia mebli czy drzwi.
Zainteresuj się także pracami młodych artystów – często można upolować coś wyjątkowego za niewielkie pieniądze. Kto wie, może od ciebie właśnie zacznie się rodzinna kolekcja dzieł sztuki?