Szalony styl memphis powraca! Mocne kolory i geometryczne formy to jego znaki rozpoznawcze

Powstał na początku lat 80. ubiegłego wieku i po 40 latach wraca równie świeży i fascynujący jak niegdyś. Przez ten czas ikoniczne projekty z taniego laminatu nabrały cech klasyków gatunku i kosztują dziś majątek. Ich wpływ na światowy dizajn jest nie do przecenienia.

Z inicjatywy włoskiego projektanta Ettore Sottsassa oraz zaprzyjaźnionych z nim architektów i dizajnerów powstała awangardowa grupa projektowa. Podczas spotkań ciągle słuchali piosenki Boba Dylana „Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again”, stąd nazwa Memphis Group.

Zbuntowali się przeciwko funkcjonalizmowi i nudzie minimalizmu, elegancji i tzw. dobremu gustowi. Inspirujące okazały się futuryzm, art déco, popart i kicz. Odrzucili zasadę, według której forma wynika z funkcji – w ich projektach to właśnie forma jest najważniejsza! Zakwestionowali dotychczasowe kształty mebli, pytając: „Dlaczego wszystko zawsze ma wyglądać tak samo?”. Ich meble były inne, np. nogi sprzętów miały kształt kuli, stożka, trójkąta, z boków szafki wyrastały ramiona-półki, a poduszka sofy była trójkątna albo składała się z trzech wałków.

Zaprezentowali się publicznie w 1981 r. podczas mediolańskich targów mebli Salone del Mobile. To, co pokazali, było szokujące i zachwycające. Złamali wszelkie zasady. Porzucili dotychczasowe przekonania o dobrym smaku, proponując w zamian fantastyczne zestawienia kolorów, niezwykłe kombinacje brył, geometryczne kształty, asymetrię i wyraziste nadruki.

To był dizajn z humorem, wesoły i efektowny. Dzięki nim wzornictwo nabrało nowej ekspresji. Projektanci z grupy Memphis sięgnęli po materiały, dotąd niecieszące się poważaniem, jak plastik, lastryko czy laminaty, z których do tej pory robiono jedynie meble do sieciowych jadłodajni. Ogłosili, że wygląd przedmiotów jest równie ważny, jak ich przeznaczenie, i chętnie je ozdabiali.

Sottsass wymyślił wzór nazwany Squiggles lub Bacterio, składający się z krótkich, nieregularnie skręconych zawijasków. Stał się najbardziej rozpoznawalnym wzorem stylu memphis, zdobił tkaniny, tapety i fronty mebli. Jednym z przykładów ich niekonwencjonalnego, ba, prowokującego myślenia jest np. sofa Big Sur zaprojektowana przez Petera Shire’a. Każda część kanapy ma inny kształt i kolor, a całość jest czystą poezją.

Grupa Memphis przestała istnieć w 1987 r., ale artyści tworzący ją nadal projektowali w tym duchu. Dorobek grupy miał ogromny wpływ na dizajn i modę kolejnych dziesięcioleci, te projekty do dziś są obiektem westchnień kolekcjonerów.

Niewielkie aranżacje mogą nam przybliżyć ducha memphis. Poszukaj geometrycznych form, np. świec, pudeł czy szklanych wazonów, które ustawione razem stworzą ciekawą kompozycję. Zwróć uwagę na kolory. Powinny przyciągać uwagę.

Projekty grupy Memphis słyną z pięknych kolorów: pastelowych i soczystych zestawianych niekiedy z klasycznym duetem czerni i bieli występującym w postaci kraty, pasów czy zygzaków (wyposażenie Westwing.pl). Możemy spróbować takich połączeń. To się sprawdza!

Regał z rurek i blaszanych półek może być efektowniejszy, jeśli pomalujemy go dwoma, trzema kolorami, np. podstawowymi, czyli żółtym, czerwonym i niebieskim. Na tle białej ściany stanie się prawdziwą dekoracją. Podpórki do książek w kształcie walca będą świetnie pasowały.

Płaszczyznę białej szafy urozmaicono kolorowymi wnękami i półkami (dekory: Żurawina, Żółty Miodowy, Złota Pomarańcza). To sprawiło, że mebel stał się atrakcją wnętrza. Kanapa wybrana pod kolor półek ożywia pomieszczenie. Na parze skrajnych drzwi można dodać poziomy pas czarno- -białych wzorów, np. szachownicy lub pasków.

Zobacz, jak wspaniałe projekty w duchu memphis powstają współcześnie. Polski projektant wnętrz Robert Majkut zebrał kilka europejskich nagród za ten apartament: robertmajkut.pl/portfolio-item/at-barbaras/. Jest na co patrzeć!

To prawdziwie nowoczesne wnętrze. Na ścianie efektowna abstrakcja geometryczna, komoda z chromowanych profili i dizajnerska lampa Tolomeo projektu Michele’a de Lucchi, członka grupy Memphis (inna jego lampa, Oceanic to ikona stylu memphis). Feeria barw i form porywa!

Dywany jak obrazy. W tym na ścianie gra niebieskich odcieni daje wrażenie przenikania się prostokątów i głębi – tak jakbyśmy patrzyli na kilka warstw cienkiej tkaniny w różnych odcieniach. Biały regał zniknąłby w tle, gdyby nie czarne drzwiczki, które przyciągając uwagę, trochę równoważą działanie dywanów. Ich wzory powtarzają poduszki na sofie. Jeśli wolisz jeszcze bardziej ekspresyjne wnętrza, dodaj poduszkę np. z przewagą trójkątów cytrynowych.

Niewiele trzeba, by stworzyć kącik w klimacie memphis. Nie chodzi o dosłowność, ale mocnym punktem jest lampa Reflect zaprojektowana przez Vernera Pantona w 1980 r. Mamy też plakat z wystawy amerykańskiego artysty Alexandra Caldera i kolorowe pojemniki na dokumenty. Wszystko razem stanowi o atrakcyjności tej aranżacji.

Szafka z okrągłym otworem w drzwiczkach odsłaniającym wnętrze mebla jest niezwykle ciekawa. Całość pomalowano na piękny pomarańczowy odcień, ale wydaje się, że wnętrze mebla lub chociaż krawędzie półek powinny być w innym kolorze. Wtedy wycięcie miałoby lepsze uzasadnienie, bo pokazywałoby coś innego, niż widzimy na zewnątrz. Zieleń, kobalt, a może nawet czerń chyba najlepiej by wyglądały.

Poduszki dekoracyjne mają potencjał. Działają na wnętrze kolorami, wzorami, formami. Łatwo możemy je dobrać dla zaakcentowania jakiejś barwy we wnętrzu. Tak jak w tej propozycji poduszka w szachownicę dopełnia jednym z odcieni pomarańczowy stolik stojący obok siedziska. Drobiazg, ale ważny dla pełnej harmonii.

Meble i ramy m.in. z czarnego metalu o geometrycznych formach rysują się jak grafika na tle białej ściany. To zapewne pokój japonofila, o czym świadczy kolekcja maneki neko, kotów przynoszących szczęście domowi, oraz czerwony okrąg na ścianie zapożyczony z japońskiej flagi. Całość w punkt (jak głosi hasło w ramce) – nic za dużo, nic za mało – i bardzo dekoracyjna.

Oryginalne projekty grupy Memphis nadal można kupić na Memphis-milano.com, ale są niebywale drogie. Ktoś kreatywny, urzeczony tą estetyką może pokusić się o stworzenie czegoś własnego w tym stylu. Zainspiruj się, korzystając z wzorów dostępnych w internecie. To nie musi być od razu projekt nowego mebla, ale jakaś przeróbka w duchu... Przemaluj np. nudną szafę.