Kultowe fotele PRL. Lisek, Chierowski i inne polskie ikony designu, które warto mieć w domu

2023-12-19 9:46

Najmodniejsze fotele do salonu to dziś najczęściej albo takie, które nawiązują do designu z drugiej połowy XX wieku, albo autentyczne polskie ikony wzornictwa, jak słynny fotel 366 Chierowskiego, mniej znany "bunny" tego samego autora lub kultowe fotele "Lisek", które łatwiej jest zdobyć i samemu odnowić.

Spis treści

  1. Józef Chierowski - fotel 366
  2. Bunny (Zajączek)
  3. Fotele "Liski" czyli typ 300-190 Henryka Lisa
  4. Fotele GFM Edmunda Homy i Juliusza Kędziorka
  5. Fotel "Lębork" - Lęborskie Zakłady Przemysłu Terenowego
  6. Fotel RM58 - "ząbek" Romana Modzelewskiego
  7. Fotel typ 345 Janiny Jędrachowicz i Konrada Racinowskiego
  8. Polskie space age - fotele "UFO" Lesława Kiernickiego i innych

Józef Chierowski - fotel 366

Chyba najpopularniejsze fotele w okresu PRL w Polsce. Niewielkie, idealnie mieszczące się do małych mieszkań w blokach, stały się flagowym przykładem dobrego designu z PRL-u. A do tego przez pewien czas bardzo łatwo było je upolować w przystępnej cenie lub zupełnie za darmo (dziś to już raczej przeszłość). Zaprojektował je Józef Chierowski.

366 o obłych drewnianych podłokietnikach wyprodukowano podobno w liczbie pół miliona egzemplarzy, co, jak na tamte czasy, było wynikiem zawrotnym. Dziś wznowiono produkcję ikonicznego fotela według oryginalnego projektu. 

Bunny (Zajączek)

Nieco mniej popularny od 366, równie kompaktowy i bardziej kanciasty Zajączek (formalnie typ 300-177) o podłokietnikach w kształcie zajęczych uszu (plus minus), przypisuje się Józefowi Chierowskiemu, jednak nie zachowały się na to żadne dowody. Produkowano je w Świebodzińskich Fabrykach Mebli i Gościcińskich Fabrykach Mebli.

Loft design: jak zaprojektować dom w stylu industrialnym

Fotele "Liski" czyli typ 300-190 Henryka Lisa

"Liski" to następcy fotela 366 - nieco większe (i nieco mniej wygodne - za pozwoleniem wtrącę opinię), o toczonych nóżkach, minimalistyczne fotele. Dla Dolnośląskich Fabrykach Mebli w Świebodzicach zaprojektował je Henryk Lis końcem lat 50. "Z taśmy" zjechało pół miliona egzemplarzy, produkowano je do lat 70 w różnych wariantach i różnych fabrykach mebli. 

Fotele GFM Edmunda Homy i Juliusza Kędziorka

Nazwa GFM pochodzi od Gościcińskiej Fabryki Mebli. Fotele Homy i Kędziorka były inne niż wszystkie. Obłe, organiczne formy w porównaniu do innych projektów z czasów PRL były o wiele bardziej wymyślne i niestety nie produkowane na taką skalę, jak 366 czy "liski". Dziś łatwo pomylić je ze skandynawskim wzornictwem.

Fotele GFM-87 typ 300-203 Kędziorka czy GFM-142 i GFM-120 Homy rozpoznacie bez problemu po charakterystycznych podłokietnikach i obłościach.

Fotel "Lębork" - Lęborskie Zakłady Przemysłu Terenowego

Fotel, który nie tak łatwo dziś zdobyć to "Lębork" z Lęborskich Zakładów Przemysłu Terenowego. Każdy już na pierwszy rzut oka dostrzeże, że jest to projekt inny niż wszystkie - a takich w PRL-u było niewiele. Charakterystyczna tapicerka i czarne nogi wyróżniają fotel na tle innych. Nie wiadomo niestety, kto go projektował.

Fotel RM58 - "ząbek" Romana Modzelewskiego

Fotel RM58 z tworzywa sztucznego (laminatu epoksydowego) możecie kojarzyć z wielu współczesnych polskich wnętrz - całe ich mnóstwo stoi np. we wrocławskiej Galerii Czterech Kopuł. Powstało jedynie kilkadziesiąt sztuk - produkował je sam Modzelewski na specjalne zamówienie, choć mebel zdobywał nagrody, zachwycał na całym świecie, a według niektórych źródeł miał być nawet produkowany we Francji. Na przeszkodzie miała stanąć polityka. Kiedy więc Modzelewski opatentował swój projekt, historia fotela RM58 została przerwana na 50 lat. W wyniku splotu szczęśliwych wydarzeń, zainteresowania pasjonatów i studentów oraz przy współpracy z wdową po Romanie Modzelewskim, udało się wprowadzić RM58 do produkcji. Produkuje go firma VZÓR.

Fotel typ 345 Janiny Jędrachowicz i Konrada Racinowskiego

Typ 345 to kolejny wyróżniający się projekt, w którym wyraźnie widać "kobiecą rękę". Jędrachowicz i Racinowski zaprojektowali fotel jako część zestawu wypoczynkowego - w komplecie była jeszcze kanapa. Dzieło świeżo upieczonych projektantów produkowano w latach 1956 (lub 1957) - 1963, również w Gościcińskiej Fabryce Mebli. Mimo tak długiego okresu produkcji, nie są to fotele dziś łatwo dostępne. Być może nadal służą pierwotnym właścicielom, opierając się wysłużeniu?

Polskie space age - fotele "UFO" Lesława Kiernickiego i innych

Tak jak niezidentyfikowane są obiekty latające, tak samo problematyczna jest identyfikacja niektórych polskich foteli typu "UFO". Charakterystyczne siedziska, okrągłe lub w kształcie łzy, wykończone ostrymi metalowymi nóżkami są polskim wzornictwem rzadkim i o dużej wartości. O ich istnieniu wiemy dziś głównie z PRL-owskich filmów i archiwalnych zdjęć kawiarni, jednak są w Polsce szczęśliwcy, którzy zdobyli je na własność.

Zobacz też: Porcelanowe figurki PRL. Ćmielów, Chodzież, Bogucice - ile są warte i które są najcenniejsze?

Źródło: cotozafotel.pl