Spis treści
Czym w ogóle jest wosk?
Woski są substancjami o różnorodnym pochodzeniu. Ich wspólną cechą charakterystyczną jest przede wszystkim to, że topią się w niskiej temperaturze. Oczywiście ta jest różna dla każdego z nich. Co je jeszcze łączy?
Oto główne cechy wosków:
- są kruche – jeśli weźmiesz do ręki jakąkolwiek świece, z łatwością ją połamiesz i pokruszysz na mniejsze kawałki
- można je ugniatać w temperaturze 20°C – wosk pod wpływem ciepła twoich palców da się modelować
- da się je polerować
- nie rozpuszczają się w wodzie
- nie są włókniste
i
Z czego jest wosk do świeczek?
Ta odpowiedź to będzie typowe "masło maślane". Wosk jest... z wosku! W zależności jednak od jego pochodzenia konkretny wosk otrzymuje się z różnych substancji. Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj dalej!
Jakie są rodzaje wosku?
W zależności od pochodzenia wosku można podzielić kilka grup. Jakie są rodzaje wosku? Z czego jest zrobiony wosk? Poznaj odpowiedź!
Podział wosków ze względu na pochodzenie:
- roślinne
- zwierzęce
- syntetyczne
- mineralne
- mikrokrystaliczne
Co to są woski roślinne?
Jak sama nazwa wskazuje, woski te pozyskuje się z roślin. Woski chronią rośliny przed gniciem i nadmiernym odparowywaniem wody z liści i łodyg (generalnie naziemnych części rośliny).
Do tej grupy wosków roślinnych zalicza się m.in.:
- wosk sojowy
- wosk kandelia – pozyskuje się z go z liści wilczomleczu, rośliny, która rośnie na północy Meksyku i południu USA. Znajduje zastosowanie m.in. w kosmetykach czy pastach polerskich
- wosk palmowy – wytwarza się go z palm rosnących na Indonezji. Chociaż uznawany jest za ekologiczny, to (naszym zdaniem) podobnie jak olej palmowy z ekologią nie ma nic wspólnego. Plantacje olejowca znajdują się m.in. na Borneo i Sumatrze. Pod ich uprawę wycinany jest las tropikalny, który jest domem dla orangutanów. W ciągu 60. lat populacja tych zwierząt spadła o 60% i cały czas spada. U nas nie kupisz świec zrobionych z tego wosku!
- wosk rzepakowy – uznaje się, że ten wosk jest nietoksyczny i biodegradowalny. Jego temperatura topnienia wynosi 35–37˚C. Powstaje z rzepaku uprawianego głównie w Europie.
- wosk kokosowy – wytwarza się go z oleju kokosowego, który poddaje się (podobnie jak w przypadku oleju sojowego) uwodornieniu. Topi się w temperaturze około 42˚C.
- olej jojoba – produkowany jest z nasion z simondsji kalifornijskiej, która wbrew nazwie nie rośnie tylko w USA. Obecnie uprawia się ją także w Afryce, Azji czy Ameryce Południowej. Wykorzystuje się go głównie w przemyśle kosmetycznym.
- wosk carnauba – ten najtwardszy wosk naturalny wytwarza się z liści rosnącej w Brazylii palmy kopernicji. Topnieje w stosunkowo wysokiej temperaturze (ok. 80˚C). Służy do konserwacji dzieł sztuki, utwardzania wosku pszczelego czy produkcji niektórych słodyczy.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Świece sojowe DIY. Jak zrobić świece sojowe z drewnianym knotem?
Co to są woski zwierzęce?
Podobnie jak w przypadku wosków roślinnych, już sama nazwa sugeruje ich pochodzenie. Woski te są wydzielane np. przez znajdujące się na odwłoku pszczoły gruczoły czy wytwarzane przez gruczoły łojowe ssaków i ptaków.
i
Do grupy wosków zwierzęcych zalicza się m.in.:
- spermacet/olbrot – pozyskuje się go z kaszalotów. Substancja ta w stanie półpłynnym znajduje się w głowie zwierzęcia. Co ciekawe, z jednego zwierzęcia można zebrać aż... 2 tony spermacetu! Obecnie wosk ten wykorzystuje się w farmacji, kiedyś jednak miał więcej zastosowań. Produkowano z niego nie tylko świece, atrament, czy kredki, ale przede wszystkim smary.
- wosk pszczeli – produkowany przez pszczoły wosk stosuje się nie tylko do wyrobu świec. Wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.
- lanolina – zwana jest inaczej tłuszczem owczym. Pozyskuje się ją z wełny owczej podczas procesu jej oczyszczania. Wykorzystuje się ją głównie do tworzenia kosmetyków czy w przemyśle farmaceutycznym – maści.
Co to są woski syntetyczne?
Woski syntetyczne mają właściwości naturalnych wosków (zwierzęcych, roślinnych czy mineralnych), ale otrzymuje się je w sztuczny sposób.
Woskami syntetycznymi są m.in.:
- carbowax
- acrawax
- stearone
- polietylen
Co to są woski mineralne?
Woski mineralne służą do produkcji kosmetyków, past do butów i lakierów. Produkuje się również z nich woski syntetyczne.
Woskami mineralnymi są:
- parafina – produkuje się ją ze smół wytlewnych z węgla brunatnego oraz z ropy naftowej. Wosk ten ma szerokie zastosowanie. Wyrabia się z niego świece, tworzy się pasty, wykorzystuje w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Jeśli zastanawiasz się: wosk a parafina – jakie są różnice, to odpowiedź jest niezwykle prosta: parafina jest woskiem, ale nie każdy wosk jest parafiną.
- wosk ziemny – inaczej ozokeryt, największe złoża znajdują się na Ukrainie, wydobywa się go także w Iraku, nad Morzem Kaspijskim i w Ameryce Północnej. Wykorzystywany jest w m.in. w medycynie .
- cerezyna – otrzymuje się ją z ropy naftowej, a dokładnie z pozostałości po jej destylacji. Robi się z niej kremy, maści, świece czy smary.
- wosk montanowy – wytwarza się go z niektórych torfów, łupków bitumicznych czy węgli brunatnych w procesie ekstrakcji
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Świece zapachowe: jak wybierać? Świece parafinowe, stearynowe i z wosku pszczelego
Co to jest wosk mikrokrystaliczny?
Wosk mikrokrystaliczny powstaje z ropy naftowej. Wykorzystuje się go w przemyśle kosmetycznym. Produkuje się także z niego świece, często mieszając go z np. z parafiną lub innymi woskami, aby uzyskać substancję o większej elastyczności i twardości.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Jak zrobić świece z wosku pszczelego? Instrukcja krok po kroku
