Jak sprawdzić czy obraz jest wartościowy? Ile kosztuje wycena obrazu? Eksperci wyjaśniają

2024-02-20 11:49

Obrazy na ścianie, to nie tylko ozdoba mieszkania, ale też często lokata kapitału. Być może jesteś początkującym artystą i zastanawiasz się, jak i gdzie wycenić swój obraz? A może od lat wiszący u ciebie obraz jest cennym dziełem sztuki? Jak to sprawdzić? Jakie obrazy są najdroższe? Na te i inne pytania dotyczące wartości obrazów i ich wyceny odpowiadają eksperci.

Jak wycenić obrazy? Czy zakup dzieł sztuki to inwestycja? Sprawdź, co na to eksperci

Zobacz galerię 6 zdjęć

Autor: Mariusz Bykowski

Spis treści

Wycena obrazów - na co zwracają uwagę eksperci?
Jakie obrazy są najdroższe?
Czy podczas wyceny dzieła ma znaczenie moda na sztukę danego nurtu?
Jak sprawdzić, czy obraz jest wartościowy?
Czy ma znaczenie doświadczenie twórcy?
Inwestycja w sztukę. Czy wartość obrazu wzrasta z upływem czasu?
Gdzie sprawdzić, ile wart jest obraz?

Wycena obrazów - na co zwracają uwagę eksperci?

Podstawą wartości obrazu jest jego autentyczność. Jak zauważa Maciej Jakubowski, krakowski antykwariusz, specjalista ds. wycen dzieł sztuki w serwisie WycenaObrazow.pl, ważnymi kwestiami są także:

umiejscowienie pracy w dorobku danego artysty
i ocena czy jest to praca obiektywnie udana i istotna dla dorobku artysty.

- W przypadku malarstwa dawnego, ważnymi czynnikami są również stan zachowania oraz historia i pochodzenie danej pracy - wskazuje Maciej Jakubowski. Tłumaczy, że obiekty z ciekawym pochodzeniem, historią wystawienniczą i w pełni znanymi losami są znacznie wyżej wyceniane przez kolekcjonerów w stosunku do obiektów o anonimowym pochodzeniu.

Jakie obrazy są najdroższe?

Zdaniem eksperta, fundamentami rynku dzieł sztuki są unikatowość i wyjątkowość obiektów na nim oferowanych - najwyższą cenę uzyskują obrazy niepowtarzalne, autorstwa najsłynniejszych twórców i uznawane za najlepsze w ich dorobku artystycznym. Gdzie można taki obraz sprzedać?

- Najlepiej skorzystać z usług profesjonalnej galerii sztuki lub domu aukcyjnego - tego typu profesjonalni pośrednicy zapewnią odpowiednie przygotowanie obiektu do sprzedaży i jednocześnie zagwarantują przyszłemu nabywcy autentyczność oferowanego dzieła. Te czynniki są podstawą dla uzyskania najkorzystniejszej ceny sprzedaży - podkreśla krakowski antykwariusz.

Nasuwa się pytania: jak cena dzieła wpływa na odbiór przez potencjalnego klienta?

- Z pewnością poprawnie ustalona cena jest pochodną obiektywnej jakości i unikatowości dzieła sztuki - nie można jednak zakładać, że dzieła droższe są lepsze niż dzieła tańsze. Doświadczony kolekcjoner potrafi dostrzec potencjał drzemiący w pracy z niższą wyceną - dodaje.

Miłosz Kargol z Krakowskiego Domu Aukcyjnego podkreśla, że są różni klienci - mają odmienne motywacje do zakupu obrazu i to ona wpływa na ostateczną decyzję podejmowaną przez kupującego.

- Dla osób dopiero rozpoczynających przygodę z kolekcjonerstwem cena zdecydowanie wpływa na podejmowane decyzje. Niższa cena prac pozwala na większą swobodę i zachęca do zakupu. Inaczej wpływa na grupę znawców i kolekcjonerów, osób które są świadome cen kształtujących się na rynku sztuki. Dla tych odbiorców liczy się przede wszystkim podejmowany w pracy temat, jej czas powstania, różne cechy szczególne lub potencjał inwestycyjny - podkreśla Miłosz Kargol.

Czy podczas wyceny dzieła ma znaczenie moda na sztukę danego nurtu?

Zdaniem Macieja Jakubowskiego, moda na sztukę danego nurtu ma znaczenie podczas wyceny dzieła.

- W ujęciu historycznym wyraźnie da się zaobserwować rosnące i słabnące trendy w zainteresowaniu dziełami sztuki danego nurtu - czasami np. jedna udana, głośna wystawa muzealna potrafi zdecydowanie zwiększyć zainteresowanie twórczością danej grupy artystów - tłumaczy.

Jak twierdzi Miłosz Kargol, mody na określone nurty z pewnością wpływają na kształtowanie się cen na aukcjachdzieł sztuki, jednak w kontekście wyceny najważniejsze jest samo dzieło.

Cenę obrazu kształtuje wiele czynników. Natalia Kowalek z Departamentu Sprzedaży DESA Unicum zauważa, że uwagę kolekcjonerów często przyciąga także wyróżnienie młodego artysty przez uznaną galerię międzynarodową czy włączenie jego prac do istotnych zbiorów muzealnych.

- Dobrym przykładem może być tutaj twórczość Karoliny Jabłońskiej, której obrazy można było zakupić na aukcji Młodej Sztuki w DESA Unicum - mówi i dodaje:

- Eksperci, wyceniając dzieła sztuki, biorą pod uwagę m.in proweniencję, czyli historię pochodzenia konkretnej pracy od momentu stworzenia jej przez artystę, aż do pojawienia się w ofercie sprzedaży. Ważne są takie aspekty jak historia wystawiennicza czy obecność dzieła w znamienitych kolekcjach prywatnych. W przypadku sztuki najnowszej na materialną wartość eksponatu wpływ mają jeszcze dodatkowe czynniki, takie jak udział w wystawach zbiorowych lub indywidualnych oraz prestiżowych konkursach artystycznych.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Nikodem Szpunar (@nikodemszpunar)

Jak zauważa Miłosz Kargol, historia obrazu pozwala pracownikom galerii sztuki i domów aukcyjnych ocenić autentyczność pracy i osadzić ją w szerszym kontekście artystyczno-kulturowym.

- Dla nowego właściciela wiadomości o charakterze historycznym stanowią uzupełnienie informacji dotyczących dzieła sztuki i często wyjaśniają zawiłości dotyczące powstania, jak i kolejnych losów pracy. W przypadku, kiedy praca była częścią cenionej kolekcji, niekiedy rzutuje to na jej cenę, jednak przede wszystkim znajomość historii dzieła sztuki wpływa na jego wartość symboliczną i sentymentalną - dodaje.

Jak sprawdzić, czy obraz jest wartościowy?

Osoba, która dopiero zaczyna swoją przygodę z malarstwem może wyceniać i sprzedawać swoje obrazy w profesjonalnych miejscach.

- Debiutujący artyści, wkraczający na profesjonalną drogę na rynku sztuki, mają okazję zgłosić swoje prace na odbywające się regularnie aukcje Młodej Sztuki w DESA Unicum. Jest to cykl aukcyjny dedykowany promocji zdolnych twórców, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę - wskazuje Natalia Kowalek.

Podkreśla, że dzięki takim projektom kolekcjonerzy są w stanie zapoznać się z sylwetkami najciekawszych artystów najmłodszego pokolenia. Zdaniem ekspertki, projekt ten znosi barierę uczestnictwa w rynku sztuki nie tylko dla twórców – sprawia również, że kolekcjonowanie sztuki staje się bardziej powszechne i dostępne.

- Format aukcji dostosowany został do tych kolekcjonerów, którzy nie muszą dysponować wysokim kapitałem, aby zainwestować w unikatowe dzieło sztuki młodego artysty. To duża wartość dla upowszechniania kultury obcowania ze sztuką, nie tylko w pierwotnie przeznaczonych do tego instytucjach, jak galeriach czy muzeach, ale także w przestrzeniach codziennych: mieszkaniach czy miejscach pracy. Aukcje Młodej Sztuki w DESA Unicum stwarzają doskonałą okazję do rozpoczęcia kolekcjonowania sztuki, dzięki cenie wywoławczej na poziomie 1000 zł - tłumaczy.

Czytaj także: Jak wieszać obrazy i plakaty? Wskazówki i porady

Czy ma znaczenie doświadczenie twórcy?

Wycena obrazu to skomplikowany proces. Na ceną może mieć wpływ doświadczenie twórcy, co nie oznacza, że obrazy młodego artysty nie zostaną docenione.

- Zwyczajowo prace młodych artystów wyceniane są niżej niż prace doświadczonych twórców o ugruntowanym dorobku artystycznym. Oczywiście można znaleźć wiele wyjątków od tej reguły, ale zazwyczaj artyści pracują latami na swoją rozpoznawalność i pozycję na rynku sztuki - zaznacza Maciej Jakubowski.

Co w momencie, kiedy młodzi artyści prezentują swoje prace na aukcjach? Przykładem może być wydarzenie "Młoda Sztuka DESA Unicum", gdzie każda z prac, niezależnie od techniki wykonania czy formatu, licytowana jest od ceny wywoławczej tysiąca złotych.

- O finalnej wartości materialnej obiektu decydują kolekcjonerzy poprzez składanie ofert aukcyjnych. W przypadku aukcji Młodej Sztuki w DESA Unicum najdrożej sprzedaną pracą z tego segmentu zostały obrazy Bożeny Sieczyńskiej „Szczęście”, osiągając finalną cenę sprzedaży na poziomie 66 tys. złotych oraz obraz Dariusza Grabusia „Plaża jest tuż obok”, który wylicytowano za podobną kwotę - zaznacza Natalia Kowalek .

Miłosz Kargol podkreśla, że z perspektywy kupującego duże znaczenie może mieć zaangażowanie artystów w tworzeniewystaw i udział w konkursach.

- Ten rodzaj działalności artystycznej w wyraźny sposób może zasygnalizować, w którym kierunku zmierza sztuka danego twórcy i tym samym, czy w perspektywie czasu może zyskać na wartości. Inną często występującą zależnością jest wzrost cen prac po śmierci artysty. Najlepszym przykładem na polskim rynku sztuki jest bodajże postać Edwarda Dwurnika, którego obrazuwielokrotnie zwiększyły swoje ceny - mówi Miłosz Kargol.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Frida Kahlo (@fridakahlo)

Inwestycja w sztukę. Czy wartość obrazu wzrasta z upływem czasu?

Zdaniem ekspertki Natalii Kowalek, rynek sztuki w Polsce stale rośnie, a jednym z najdynamiczniej rozwijających się segmentów jest sztuka najnowsza.

- Wskazują na to ostatnie raporty. To właśnie w tej kategorii obserwujemy najwyższy i regularny przyrost nowych klientów, dołączających do grona kolekcjonerów z myślą o rozpoczęciu inwestycji. Dobrze zaplanowany zakup dzieła bardzo często może okazać się stabilną lokatą kapitału, co potwierdzają liczne przykłady jak chociażby ostatnie rekordy aukcyjne - zauważa.

Warto pamiętać, że w tym przypadku czas jest sprzymierzeńcem, bowiem inwestycje w sztukę należą do inwestycji długoterminowych.

- Jednocześnie nie zapominajmy, że kolekcjonowanie oraz przebywanie wśród sztuki może stać się pasją i przyjemnością. Sztuka może również doskonale dopełnić wnętrze, według jego charakteru i przeznaczenia. Przy wyborze dzieł sztuki ważny jest nie tylko aspekt inwestycyjny, ale również indywidualne preferencje estetyczne. Kolekcja może być wyrazem osobowości oraz zainteresowań właściciela. Bazując na własnej intuicji oraz preferencjach, kolekcja staje się poniekąd marką osobistą, jest wynikiem wrażliwości, gustu czy indywidualnej percepcji sztuki. Podczas wizyty w galeriach, warto sprawdzić wśród jakiej sztuki czujemy się najlepiej: być może będzie to malarstwo abstrakcyjne, prace na papierze czy rzeźba. Wybory mogą być bardzo różne i zaskakujące.

O tym, że dzieła sztuki są świetną inwestycją mówi też Maciej Jakubowski. Zapewnia, że dobrze dobranych dzieł sztuki prawie zawsze wzrastała, czasami bardzo znacząco.

- Nie oznacza to jednak, że kupienie każdego anonimowego na targu staroci zagwarantuje dostatek na emeryturze - inwestycyjne zakupy dzieł sztuki to bardzo złożony proces, który warto przebyć z doświadczonym i profesjonalnym doradcą - dodaje.

Zdaniem Miłosza Kargola, zakup dzieła sztuki może stanowić inwestycję, jednak wymaga to od kolekcjonera dużego rozeznania w rynku sztuki.

- W krótkich okresach zauważalne są mody na poszczególnych twórców i ich prace, one mogą stanowić pewną wskazówkę, co do prowadzenia swojej kolekcji w modelu inwestycyjnym. Nie ma pewności co do tego, że wartość posiadanego dzieła sztuki wzrośnie wraz z upływem czasu. Jest wiele elementów składowych, które wpływają na ten proces. Rynek sztuki jest nieprzewidywalny pod tym względem - zaznacza Miłosz Kargol.

Gdzie sprawdzić, ile wart jest obraz?

Wartość obrazu można sprawdzić w firmach i instytucjach, które się w tym specjalizują. W tym celu można skontaktować się z ekspertami przez strony internetowe wycenaobrazow.pl, desa.pl, krakowskidomaukcyjny.p lub w siedzibach.