Eleganckie zastawy stołowe. Porcelana czy ceramika? Ekspert odpowiada
Porcelana to niezwykle elegancki i luksusowy dodatek. Może stać się też wartościowym prezentem. - Niezwykle cenna jest porcelana dawna, ale także naczynia z doby secesji czy art décowskie projekty z międzywojnia - mówi Mariusz Pendraszewski z Departamentu Sprzedaży DESA Unicum. Jak odróżnić porcelanę od innych rodzajów ceramiki? Jaki wybrać rodzaj ceramiki? Ekspert podpowiada!
Autor: Pexels/Pavel Danilyuk
Szukasz eleganckiej zastawy stołowej? Zobacz zdjęcia w galerii. Wśród nich produkty kultowych marek!
Spis treści
- Modne zastawy stołowe: Jaka porcelana jest najcenniejsza?
- Jak odróżnić porcelanę od innych rodzajów ceramiki?
- Ręcznie zdobiona porcelana - modna i wartościowa
- Jakie są rodzaje ceramiki?
- Ile może być warta porcelana z czasów PRL?
Modne zastawy stołowe: Jaka porcelana jest najcenniejsza?
Okazuje się, że nie ma konkretnego okresu, z którego porcelana byłaby najcenniejsza.
- Wiele zależy od atrakcyjności projektu, faktu, czy naczynie zaprojektował wybitny projektant, lub czy uznany artysta wykonał na nim dekorację – tłumaczy Mariusz Pendraszewski z Departamentu Sprzedaży.
Jak zauważa, ten sam przedmiot w rzadkiej, niespotykanej malaturze będzie znacznie cenniejszy niż dekorowany w sposób powtarzalny.
Czytaj także: Jak wycenić obraz? Gdzie sprawdzić, ile jest wart? Eksperci wyjaśniają
- Niezwykle cenna jest porcelana dawna – XVIII- i XIX-wieczna, ale także naczynia z doby secesji czy art décowskie projekty z międzywojnia. W ostatnich latach obserwujemy ogromny wzrost zainteresowania, a co za tym idzie: wzrost cen na rynku polskiej ceramiki powojennej, powstającej w latach 50., 60. i 70. XX wieku z abstrakcyjną, „piccasowską” dekoracją. Polski new look jest zdecydowanie na czasie.
Jak odróżnić porcelanę od innych rodzajów ceramiki?
Zdaniem eksperta, porcelana jest tworzywem ceramicznym, które ze względu na wartość i szlachetność materiału nazywana jest niekiedy „białym złotem”.
- Oczywiście jej jakość może być różna w zależności od składu i jakości zastosowanej masy, w której decydującym czynnikiem jest zawartość glinki kaolinowej. Porcelana jednak różni się znacznie od innych rodzajów ceramiki – porcelitu, kamionki, fajansu czy biskwitu – wyjaśnia Mariusz Pendraszewski.
Specjaliści podczas rozpoznawania porcelany kierują się słuchem, wzrokiem i dotykiem. Jak tłumaczy Mariusz Pendraszewski, porcelanowe przedmioty są zazwyczaj cieńsze i lżejsze niż te wykonane z innych rodzajów ceramiki.
Czytaj także: Najlepsza polska porcelana. Te marki są najdroższe. Gdzie i za ile kupić porcelanę?
- Im wyższej jakości porcelana, tym cieńsza. W niektórych najlepszej jakości egzemplarzach, oglądając przedmiot pod słońce, zauważymy, że naczynie wręcz przepuszcza światło i pojawia się na nim charakterystyczna łuna. Porcelana powinna być nieprzepuszczalna i nienasiąkliwa, krople naniesionej na nią cieczy powinny z łatwością dać się usunąć. Gdy chcemy się przekonać o tym, czy przedmiot jest wykonany z porcelany, warto delikatnie postukać w niego paznokciem – powinien wówczas wydać czysty, wysoki, melodyjny dźwięk, którego nie sposób pomylić z dźwiękiem wydawanym przez fajans czy kamionkę - stwierdza.
W powszechnej opinii wysokiej jakości porcelana cechuje się śnieżnobiałą barwą. Nie jest to jednak reguła – zszarzała, złamana biel może co prawda świadczyć o niskiej jakości masy porcelanowej, jednak już dekady temu produkowano porcelanę kolorową. Na polskim gruncie w Ćmielowie wprowadził ją inżynier Bronisław Kryński, który opracował własne receptury mas porcelanowych w kolorach kremowym, różowym oraz w barwie kości słoniowej.
Ręcznie zdobiona porcelana - modna i wartościowa
Jak zauważa nasz ekspert, choć już w okresie międzywojennym, a tym bardziej po 1945 roku, wprowadzano maszynowe techniki zdobienia, takie jak natrysk wybierany. Porcelana malowana ręcznie wyróżnia się na tle innych częściowo unikatowym charakterem.
- Wiele znanych wytwórni, takich jak Chodzież czy Włocławek, zatrudniało ludowe twórczynie, które ręcznie zdobiły produkowane tam wazony czy patery. Na spodzie takich naczyń znajdziemy często obok wycisku ze znakiem wytwórni oznaczenie „hand painted” oraz sygnaturę artystki bądź artysty - mówisz nasz ekspert. Jego zdaniem tchnące folklorem przedmioty doskonale sprawdzą się we wnętrzach w stylu rustykalnym czy spopularyzowanym w social mediach stylu cottagecore.
- Obok ludowych, kwiatowych malatur również te bardziej poszukiwane, abstrakcyjne, w estetyce „picassowskiej” malowane były ręcznie. Na przykład new lookowe fajanse z Włocławka cieszą się coraz większą popularnością i doskonale odnajdą się zarówno we wnętrzach w stylu mid century modern, jak i w minimalistycznych, stanowiąc często mocny, barwny akcent w utrzymanym w neutralnych bielach i beżach pokoju. Zakupując porcelanowe lub ceramiczne naczynie z pewnością warto zwrócić uwagę na jego spód – być może odnajdziemy tam nazwisko znanego twórcy, które będzie mieć niebagatelny wpływ na jego wartość - stwierdza.
Jakie są rodzaje ceramiki?
Oprócz porcelany warto zainteresować się także innymi rodzajami ceramiki – reprezentują one nie tylko wartość estetyczną i artystyczną, ale i rynkową, która również potrafi być dość wysoka.
- Porcelana bywa niekiedy mylona z porcelitem i choć faktycznie wizualnie są one podobne, to jednak ten drugi jest od porcelany znacznie grubszy i cięższy. Wykorzystywano go między innymi do urządzeń sanitarnych, jednak utalentowani projektanci tworzyli z niego także przepiękne przedmioty - podkreśla nasz rozmówca.
Wytwórniami znanymi ze stosowania porcelitu były między innymi
- Tułowice,
- Mirostowice
- i Pruszków.
Z tej ostatniej pochodzi między innymi urokliwy serwis „Kajtek”, zaprojektowany przez Zofię Galińską. Innym surowcem, na który warto zwrócić uwagę, jest kamionka.
- Wykonane z niej przedmioty są nieprzeźroczyste i cięższe od porcelany, jednak cechuje je podobna, wysoka odporność na mechaniczne uszkodzenia i niska nasiąkliwość. Choć do ich wykonania nie wykorzystuje się szlachetnej glinki kaolinowej, to jej lekko chropowata i pozbawiona gładkości porcelany faktura otwiera ciekawe możliwości zdobienia. Najbardziej znaną wytwórnią kamionki w PRL-u była Spółdzielnia „Kamionka” w Łysej Górze założona przez wybitnego artystę – Bolesława Książka - mówi Mariusz Pendraszewski.
Na uwagę zasługuje także swojski fajans, produkowany między innymi w zakładach we Włocławku i Kole, a te starsze – w Pacykowie. Cechy fajansu to
- grubość,
- nieprzepuszczalność światła,
- znacznie większa niż przy porcelanie waga,
- kolor oscylujący między złamaną bielą a beżem
- oraz głuchy, tępy dźwięk.
- Fajansowe przedmioty, które mają już swoje lata, charakteryzują także delikatne spękania, które są naturalną własnością tego materiału. Aby fajans zachowywał większą żywotność oraz dla wyrównania kolorytu był on najczęściej pokrywany grubą warstwą szkliwa. Nie należy się jednak do niego zrażać, gdyż fajansowe przedmioty potrafią być pięknie zdobione wielobarwnymi malaturami i prezentować się niezwykle okazale we wnętrzu, a także być ozdobą ceramicznej kolekcji - zauważa nasz ekspert.
Ile może być warta porcelana z czasów PRL?
Ceny rynkowe porcelany z PRL-u są bardzo zróżnicowane. Wpływa na nie wiele czynników – projekt i jego autorstwo, wytwórnia, w której powstało naczynie czy rzadkość występowania malatury.
- Najtańsze serwisy czy pojedyncze elementy, np. fajanse z Włocławka w ludowych malaturach, można nabyć już za kilkaset, a nawet kilkadziesiąt złotych. Te o charakterze kolekcjonerskim, np. serwisy w stylu new look, są jednak droższe – ich ceny zaczynają się od około tysiąca złotych, a kończą na kilkunastu tysiącach, jak serwisy Lubomira Tomaszewskiego „Ina” czy „Dorota”, które na przestrzeni ostatnich lat osiągały na rynku aukcyjnym ceny od 4 500 zł, aż do 12 000 złotych - wskazuje.
Zdaniem naszego eksperta, największą wartość w grupie ceramiki PRL-owskiej reprezentują figurki, będące przedmiotem pożądania kolekcjonerów. Dowodem na to są „Gołąbki” projektu Henryka Jędrasiaka, których rekordowa cena na aukcji designu w marcu 2022 roku wyniosła 72 000 złotych.
- Przeglądając zawartość naszych serwantek, kredensów i kufrów, warto wypatrywać takich przedmiotów, a jeśli nie jesteśmy pewni – zasięgnąć opinii eksperta, np. w DESA Unicum. Może okazać się, że jesteśmy właścicielami prawdziwego, porcelanowego skarbu! - podpowiada ekspert Mariusz Pendraszewski.
Czytaj: Najdroższa porcelana w Polsce. Te produkty są piękne i luksusowe. Zobacz najlepsze marki porcelany
Autor: Pexels/Pavel Danilyuk
Szukasz eleganckiej zastawy stołowej? Zobacz zdjęcia w galerii. Wśród nich produkty kultowych marek!
