Dworzec w Wolsztynie przeszedł metamorfozę! Jak odmienili go poznańscy architekci?
Wolsztyn to miasto w woj. wielkopolskim, które jako jedyne w Europie posiada czynną parowozownię obsługującą regularny ruch pasażerski. Od 2020 roku ma też dworzec, który stał się architektoniczną perełką! Zintegrowane Centrum Komunikacyjne zaprojektowała pracownia PL.architekci. Przemianę budynku z lat 50. prezentujemy w cyklu „Metamorfozy na Plus”.
Autor: Nate Cook/PL.architekci
Budynek dworca w Wolsztynie bardzo się zmienił. Jak wygląda dziś?
Spis treści
- Dworzec w Wolsztynie. Budynek z lat 50. przeszedł metamorfozę
- Nawiązanie do historii i nowoczesność
- Dworzec w Wolsztynie zyskał nowe funkcje
- Podróżowanie stało się komfortowe
- Powiązanie z miastem i przestrzeń miastotwórcza
- Nowoczesny plac dworcowy w Wolsztynie
- Architekci z Poznania z licznymi nagrodami
- Metamorfozę doceniają mieszkańcy i turyści
- Inne „Metamorfozy na Plus”. Zobacz najbardziej spektakularne przemiany!
Dworzec w Wolsztynie. Budynek z lat 50. przeszedł metamorfozę
W mieście znanym na całym świecie z parowozów brakowało tylko reprezentacyjnego dworca. Istniejący budynek z lat 50., chociaż był wpisany do ewidencji zabytków, rokrocznie niszczał i niemal całkowicie został zamknięty.
Dawniej budynek należał do PKP, jednak kilka lat temu sprzedano go prywatnym inwestorom. Co więcej, w Wolsztynie brakowało dworca autobusowego – stary dworzec został sprzedany prywatnemu inwestorowi i od tej pory autobusy parkowały na ulicy.
– Dopiero zmiana włodarzy miasta, odzyskanie budynku dworca przez gminę oraz konkurs architektoniczny na Zintegrowane Centrum Komunikacyjne zapoczątkowało zmianę tego miejsca – wskazuje architekt Bartłomiej Bajon z nagradzanej pracowni architektonicznej PL.architekci.
Nawiązanie do historii i nowoczesność
Architekci podkreślają, że cały koncept nowego węzła komunikacyjnego opiera się na bardzo silnym kontraście i kontekście:
- istniejącego modernistycznego dworca, nawiązań do historii w postaci parowozów i czynnej parowozowni,
- nowoczesnej, ekspresyjnej linii zadaszeń i nowoczesnych elementów małej architektury.
Ich zdaniem to właśnie dialog nowoczesnej architektury z tradycją i historią, a nie pójście w pastisz pseudohistoryzującej architektury sprawia, że to miejsce staje się zapamiętywane, charakterystyczne i unikatowe: „że podkreśla się w mocny sposób upływ historii przy jednoczesnym wykorzystaniu nowoczesnych środków wyrazu”.
Wszystkie nowe zabudowy są utrzymane w kolorystyce czarno-czerwonej (nawiązanie do koloru parowozów) i wykonane ze stali.
– W cyklu „Metamorfozy na Plus” prezentujemy przedsięwzięcia, dzięki którym zapomniane historyczne obiekty i wnętrza otrzymują drugie życie za sprawą pasjonatów, racjonalnych biznesmenów, rzetelnych samorządowców, czy wreszcie – niespokojnych dusz... Wszyscy oni ożywiają dzięki swoim wizjom dorobek umysłów i rąk pokoleń architektów, inwestorów i budowniczych, którzy na placu budowy zostawili przed laty nadzieję, że ich dzieło ucieszy w odległej przyszłości jeszcze niejedno oko...
Dworzec w Wolsztynie zyskał nowe funkcje
Podstawową funkcją nowego obiektu jest obsługa ruchu podróżnych komunikacji kolejowej i autobusowej. Wcześniej dworzec służył jedynie obsłudze komunikacji kolejowej. Głównym problem było więc wyeliminowanie barier architektonicznych w istniejącym budynku i połączenie go z peronami komunikacji kolejowej oraz autobusowej.
W tym celu stary budynek został otwarty komunikacyjnie nie tylko w kierunku peronów kolejowych, ale również na zaprojektowany plac autobusowy oraz ulicę Dworcową. Różnice wysokości wewnątrz obsługuje nowa klatka schodowa oraz pion z przelotową windą; na zewnątrz z kolei różnicę wysokości wyeliminowano, projektując rampy poprzecinane schodami.
– Taki kaskadowy charakter służy nie tylko pokonywaniu wysokości, ale jest również atrakcyjnym i niebanalnym miejscem oczekiwania podróżnych. Może być również wykorzystywany jako platforma widokowa w czasie parad parowozów – tłumaczą architekci.
Podróżowanie stało się komfortowe
Bardzo ważny jest również komfort podróżnych. Dlatego architekci zaprojektowali wiatę nad peronem, która płynnie przechodzi w zadaszenie w części obsługi komunikacji autobusowej – tworząc wizualnie i architektonicznie jedną całość.
Peron kolejowy połączono komunikacyjnie z zatokami dla autobusów. Dla obsługi komunikacji autobusowej zaprojektowano plac manewrowy z czterema peronami dla mniejszych busów i dwa dla autobusów. Przed samym budynkiem dworca zlokalizowano miejsca postojowe.
Powiązanie z miastem i przestrzeń miastotwórcza
Dzięki metamorfozie dworca ulica Dworcowa została uporządkowana. Jak zauważają architekci, istniejąca wokół dworca współczesna zabudowa jest dość chaotyczna i pozbawiona szczególnych walorów architektonicznych.
– Nowy dworzec miał być wizytówką miasta nie tylko dla przyjezdnych turystów – pierwszy kontakt z miastem – ale przede wszystkim miał być nowoczesnym i przyjaznym pasażerom węzłem przesiadkowym – zaznaczają.
Jak dodają poznańscy architekci, całe założenie zastało tak zaprojektowane, by nie przytłaczało skalą. Zadaszenia niemal okalają cały stary budynek i wychodzą w przestrzeń ulicy: są zadaszeniem peronu kolejowego i autobusowego, daszkami nad wejściem do budynków czy wiatami na rowery i taksówki.
– Przestrzeń ta dopasowana jest do skali miasta i zabudowy sąsiedniej. Wiaty zaprojektowano na rożnych poziomach, przez co nie dominują – zwłaszcza od strony ul. Dworcowej – i płynnie przechodzą w ulicę – zauważają.
Nowoczesny plac dworcowy w Wolsztynie
Przed budynkiem od strony ul. 5 stycznia zaprojektowano ogólnodostępny plac dworcowy z zegarem w postaci dominanty przestrzennej. To tu zlokalizowano w ramach kolejnego zadaszenia całodobową toaletę i parking rowerowy.
Wśród ławek i donic z drzewami zaprojektowano miejsce na tablice informacyjne. W całym założeniu pojawiają się te same materiały wykończeniowe i mała architektura.
Autor: Nate Cook/PL.architekci
Budynek dworca w Wolsztynie bardzo się zmienił. Jak wygląda dziś?
Architekci z Poznania z licznymi nagrodami
Bez wątpienia metamorfoza dworca w Wolsztynie jest imponująca. PL.architekci zostali niejednokrotnie docenieni. Otrzymali następujące nagrody:
- GRAND PRIX, Nagroda Architektoniczna Województwa Wielkopolskiego NAWW, konkurs organizowany przez Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP odział Poznań,
- NAGRODA w kategorii BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ, Nagroda Architektoniczna Województwa Wielkopolskiego NAWW, konkurs organizowany przez Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP odział Poznań,
- NOMINACJA, Nagroda Roku SARP 2021 w kategorii BUDYNEK W PRZESTRZENI DZIEDZICTWA, konkurs organizowany przez Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP.
Metamorfozę doceniają mieszkańcy i turyści
O metamorfozie dworca pozytywnie wypowiada się również burmistrz Wolsztyna, Wojciech Lis. To właśnie za jego kadencji obiekt przeszedł tę genialną przemianę. Wkrótce na ulicy Dworcowej położony zostanie także nowy asfalt.
– Wolsztyński dworzec stał się wizytówką miasta. Widzą to mieszkańcy, ale też odwiedzający turyści. Świetnym przykładem jest Parada Parowozów, która po trzech latach przerwy związanej najpierw z pandemią koronawirusa, a później z remontem stacji kolejowej – wróciła do kalendarza imprez. Wielu turystów z kraju i zagranicy zobaczyło dworzec w nowej odsłonie po raz pierwszy. Wszyscy byli pod ogromnym wrażeniem! – komentuje burmistrz Wolsztyna, Wojciech Lis.
- Źródło: informacja PL.architekci
- Projekt: PL.architekci | www.plarchitekci.pl | www.facebook.com/plarchitekci
- Autorzy: PL.architekci, architekci Bartłomiej Bajon, Katarzyna Cynka – Bajon, Bartosz Stanek
- współpraca, koncepcja: Joanna Sypniewska, Magdalena Santysiak
- Autor budynku z 1957: Kazimierz Serowski
- Konstrukcja: Pracownia Projektowa Jacek Kryske: Jacek Kryske, Patryk Kasprzycki
- Branże: TMI Tomasz Murawa (instalacje wod-kan), SPPoprawa (instalacje elektryczne),
- AZ Projekt (branża drogowa)
- Powierzchnia zabudowy: 2103 m² (łącznie z zadaszeniami)
- Powierzchnia użytkowa: 1115 m²
- Projekt: 2017–2018
- Realizacja: 2019–2020
- Zdjęcia: Nate Cook
- Inwestor: Gmina Wolsztyn
- Generalny Wykonawca: DANA - BUD
- Koszty: 12,8 mln zł brutto, w tym 4,2 mln ze środków UE
Inne „Metamorfozy na Plus”. Zobacz najbardziej spektakularne przemiany!
W naszym cyklu „Metamorfozy na Plus” odwiedzamy miejsca, w których współcześni wizjonerzy i inwestorzy przywracają do świetności dorobek swoich poprzedników. Do tej pory zwróciliśmy uwagę na:
- Dom Izerski na Dolnym Śląsku. Niezwykła metamorfoza domu przysłupowego przy granicy z Czechami
- Dom frankoński na Pogórzu Kaczawskim. Uratowany w ostatniej chwili. Wokół zawaliło się już wszystko
- Pałac Struga na Dolnym Śląsku. Remont odsłonił renesansowe skarby
- Młyn Maria na wrocławskim Nadodrzu. Otrzymał życie, którego tylko pozazdrościć
- Kamienica przy Pomorskiej we Wrocławiu. Metamorfoza przy użyciu skalpela?
- Puławska 51. Warszawa Była pijalnia wód, warzywniak, piekarnia... Skończyło się na lodziarni
- Pałac w Mosznej. Z sanatorium dla... nerwowo chorych na hotel. Nadal dobrze działa na skołatane nerwy
- Zamek w Muszynie podniósł się z ruin po 300 latach. Zobacz zdjęcia niezwykłej metamorfozy zamku na górze Baszta
- Stara Drukarnia w Szczecinie – kiedy magia historii spotyka się ze współczesnością
- Tak zmieniła się Elektrownia Powiśle w Warszawie. Niegdyś zasilała Pałac Kultury, dziś przyciąga restauracjami i sklepami
- Stara Cechownia kopalni Saturn w Czeladzi była ruiną. Po spektakularnej metamorfozie dostała nowe życie
- Fabryka Porcelany w Katowicach. Jak poprzemysłowa ruina stała się architektoniczną perłą
- Barceló Warsaw Powiśle. Część dawnej elektrowni przeobraziła się w nowoczesny hotel pełen pamiątek przeszłości
- Metamorfoza oficyny dworskiej w Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Zmieniła się nie do poznania!
- Metamorfoza 120-letniej kamienicy w Bytomiu zaskakuje. Z budynku została tylko ściana frontowa
- Metamorfoza Cukrowni Żnin. W dawnych budynkach przemysłowych powstały hotel, restauracja, basen, sauny, kino
- Skarb ukryty pod tynkiem. Pocztowa 19 w Szczecinie – metamorfoza klimatycznego lokalu. Zobacz zdjęcia
- Perła Żeliszowa z ruiny przemieniła się w ikonę Dolnego Śląska. Oto metamorfoza kościoła w Świątynię Sztuki i Światła
- Willa Lentza w Szczecinie. Od przepychu po miejsce twórczej pracy i sentymentalnych wspomnień szczecinian
ZOBACZ TAKŻE:
- Te style wnętrzarskie są już niemodne! Architekt zdradza, co będzie na topie w 2024 roku
- Mieszkanie na szczycie budynku w Opolu. Tak wygląda w środku tajemniczy apartament
Autor: Realizacja: The Wall Pracownia Architektury, fot.: Magdalena Łojewska Vey Photography, stylizacja: The Wall Pracownia Architektury
Nowoczesny, klimatyczny, ekstrawagancki i tajemniczy. Jaki jeszcze jest 160-metrowy apartament w Opolu?
